[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Innym elementem zapewniającym przejrzystość na polskim rynku kapitałowym jest nałożenie obowiązków informacyjnych na posiadaczy znacznych pakietów akcji - każdy akcjonariusz przekraczający próg 5% i 10% głosów (powyżej 10% przy przekraczaniu każdych kolejnych 2% do poprzedniego stanu posiadania - w przypadku spółki publicznej, której akcje dopuszczone są do obrotu na regulowanym rynku giełdowym, przy przekraczaniu każdych kolejnych 5% - w przypadku pozostałych spółek publicznych) zobowiązany jest poinformować o tym fakcie spółkę, która następnie przekazuje taką informację na rynek.Przejmowanie zaś kontroli nad spółkami publicznymi wymaga zgody Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, a także związane jest z koniecznością zaproponowania pozostałym akcjonariuszom nabycia od nich akcji.Obowiązek uzyskania zgody Komisji nie dotyczy akcji spółki znajdującej się wyłącznie w obrocie na nieurzędowym rynku pozagiełdowym.Ponadto do większej przejrzystości rynku przyczynia się obowiązek publikowania danych dotyczących wszelkich transakcji zawieranych na rynku regulowanym, wielkość obrotu, kurs papierów wartościowych itp., zarówno w odniesieniu do transakcji zawieranych na sesjach jak i transakcji pakietowych.Centralizacja obrotu oznacza, że obrót na publicznym rynku papierów wartościowych dokonywany jest przede wszystkim na rynku regulowanym, w skład którego wchodzą: Giełda Papierów Wartościowych (GPW) oraz Centralna Tabela Ofert (CTO) jako rynek pozagiełdowy.Regulacje wymagają, bowiem (poza nielicznymi wyjątkami - np.pomiędzy osobami fizycznymi) zawierania transakcji na rynku regulowanym bądź w sytuacjach wyjątkowych poza nim - za zgodą Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.Dematerializacja obrotu polega na tym, że papiery wartościowe nie mają formy dokumentu, co oznacza, że prawa z papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu powstają z chwilą zapisania ich po raz pierwszy na rachunku papierów wartościowych i przysługują osobie będącej posiadaczem tego rachunku.Rachunki papierów wartościowych są prowadzone, przy zachowaniu warunku identyfikacji osób, którym przysługują prawa z tych papierów, wyłącznie przez:ldomy maklerskie i banki prowadzące rachunki papierów wartościowych oraz Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych,llpodmioty biorące udział w oferowaniu papierów wartościowych w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej - tzw.sponsor emisji,lldla papierów skarbowych oraz emitowanych przez Narodowy Bank Polski - także inne podmioty, np.przez banki, które nie prowadzą działalności maklerskiej.l3.2.Podstawowe instytucje rynku publicznego w PolsceKomisja Papierów Wartościowych i Giełd (KPWiG)Zgodnie z obowiązującą obecnie ustawą Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz ustawą o giełdach towarowych, Komisja Papierów Wartościowych i Giełd jest centralnym organem administracji rządowej w zakresie:lpublicznego obrotu papierami wartościowymi,lldziałalności giełd towarowych, giełdowych izb rozrachunkowych, maklerów giełd towarowych, podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa maklerskie na rynku towarów giełdowych.lZakres obowiązków spoczywających na Komisji określono w sposób następujący:lsprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem reguł uczciwego obrotu i konkurencji w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi i towarami giełdowymi oraz nad zapewnieniem powszechnego dostępu do rzetelnych informacji na rynku papierów wartościowych i na rynku towarów giełdowych,llinspirowanie, organizowanie i podejmowanie działań zapewniających sprawne funkcjonowanie rynku papierów wartościowych i rynku towarów giełdowych oraz ochronę inwestorów i uczestników rynku papierów wartościowych i rynku towarów giełdowych,llwspółdziałanie z organami administracji rządowej, Narodowym Bankiem Polskim oraz instytucjami i uczestnikami publicznego obrotu papierami wartościowymi oraz obrotu towarami giełdowymi w zakresie kształtowania polityki gospodarczej państwa zapewniającej rozwój rynku papierów wartościowych oraz rynku towarów giełdowych,llupowszechnianie wiedzy o zasadach funkcjonowania rynku papierów wartościowych oraz rynku towarów giełdowych,llprzygotowywanie projektów aktów prawnych związanych z funkcjonowaniem rynku papierów wartościowych oraz rynku towarów giełdowych,llpodejmowanie innych działań przewidzianych przepisami ww.ustaw.lKomisja Papierów Wartościowych i Giełd jest ciałem kolegialnym, w którego skład wchodzi przewodniczący, 2 zastępców oraz 7 członków.Przewodniczący Komisji jest powoływany na pięcioletnią kadencję przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z Prezesem Narodowego Banku Polskiego.Zastępcy Przewodniczącego są powoływani i odwoływani przez ministra właściwego do spraw instytucji finansowych na wniosek Przewodniczącego Komisji.Członkami Komisji są przedstawiciele: ministra właściwego do spraw gospodarki, ministra właściwego do spraw instytucji finansowych, ministra właściwego do spraw rynków rolnych, ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, Prezesa Narodowego Banku Polskiego, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a także Przewodniczący Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych albo wyznaczony przez niego przedstawiciel.Zgodnie z ustawą Prawo o publicznym obrocie z 21 sierpnia 1997 roku mianem papierów wartościowych objęto między innymi akcje, obligacje zbywalne prawa majątkowe z nich wynikające oraz prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny akcji, obligacji (prawa pochodne).Ponadto za zezwoleniem Komisji przedmiotem obrotu na rynku giełdowym lub pozagiełdowym mogą być prawa, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od kształtowania się cen rynkowych walut obcych bądź od wysokości stóp procentowych.Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A.( KDPW)Papiery wartościowe mogą przybrać formę fizyczną jak również mogą być zdematerializowane.W pierwszym przypadku papier wartościowy oraz prawa w nim zawarte zapisywane są na kartce papieru.Dematerializacja związana jest z zapisem w pamięci komputera faktu posiadania przez inwestora papieru wartościowego.Zmiana praw własności dokonywana jest także w postaci odpowiedniego zapisu w komputerze.Giełda warszawska jest przykładem stosowania systemu obrotu opartego na dematerializacji papierów wartościowych.Fakt ten pociąga za sobą wymóg istnienia odpowiedniego depozytu papierów wartościowych.W Polsce rolę taką spełnia Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych
[ Pobierz całość w formacie PDF ]