[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Danych dotyczących stanu zdrowia nie wolno zbierać z innych źródeł, niż od samego pracownika, bez jego wyraźnej i świadomej zgody.” Z kolei Rekomendacja R(83) 10 z dnia 21 czerwca 1984r.dotycząca ochrony danych osobowych wykorzystywanych w badaniach naukowych i statystyce zaleca, by instytucje zbierające dane w celu poszukiwań naukowych bądź informacji statystycznych, miały dostęp do oficjalnych rejestrów ludności.Osoby, od których dane są uzyskiwane muszą wiedzieć, do jakich celów będą one wykorzystywane.Zastrzega się, by dane te nie były wykorzystywane do innych celów niż badania naukowe lub statystyczne.Jeżeli osoby, których dane dotyczą, nie wyraziły zgody na ich publikację, dane te muszą ulec anonimizacji przed opublikowaniem.I jeszcze jedna Rekomendacja R(81) z dnia 23 stycznia 1981r.dotycząca zasad automatycznego przetwarzania danych medycznych, z której wynika, że o zakładaniu elektronicznych banków danych medycznych, bądź zmianie już istniejących baz danych, każdorazowo muszą być informowane osoby zainteresowane.Konstytucja RP gwarantuje ochronę danych osobowych w art.51, odsyłając jednak do regulacji ustawowej.Mimo bowiem, że regulacja konstytucyjna jest kompleksowa i dotyczy kilku powiązanych ze sobą zagadnień szeroko rozumianego prawa do ochrony danych osobowych, nie jest jednak wyczerpująca.Z art.51 wynika, że prawo do ochrony danych osobowych oznacza prawo do nieujawniania informacji dotyczących osoby.Jest ono jednak ograniczone przyznanym w tym samym przepisie prawem przysługującym władzom publicznym do pozyskiwania, gromadzenia i udostępniania informacji o obywatelach.Ponadto art.51 tworzy prawo dostępu do dotyczących danej osoby urzędowych dokumentów i zbiorów danych, zaś ograniczenie tego prawa może określić ustawa.Ustawa o ochronie danych osobowych z 29 sierpnia 1997r., stanowiąc rozwinięcie art.51 Konstytucji reguluje też podstawowe prawa osób, których dane dotyczą, a także prawa i obowiązki podmiotów wynikające z faktu przetwarzania przez nie danych osobowych.Dane medyczne zaś, które należą do kategorii tak zwanych danych sensytywnych, czy inaczej wrażliwych są objęte szczególną ochroną, a ich ujawnienie wiąże się z uzyskaniem zgody osoby, której dotyczą.Potwierdza to wykładnia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.W orzeczeniu z 27 sierpnia 1997 roku opartym na art.8 EKPC czytamy: „Poszanowanie poufnego charakteru informacji na temat zdrowia stanowi podstawową zasadę systemu prawnego wszystkich stron Konwencji.Podstawową nie tylko dlatego, że chroni ona życie prywatne chorych, ale też dlatego, iż chroni ich zaufanie do lekarzy oraz usług medycznych w ogóle.W przypadku zaś braku takiej ochrony, osoby, które potrzebują pomocy lekarskiej, mogłyby być zmuszone do nieujawniania danych potrzebnych do przeprowadzenia odpowiedniej kuracji, co z kolei powodowałoby niebezpieczeństwo dla ich stanu zdrowia, a w przypadkach chorób zakaźnych również zagrożenie dla społeczeństwa.”Prawo do zdrowiaPrawo do zdrowia, w zamyśle założycieli Światowej Organizacji Zdrowia, zostało sformułowane jako podstawowe prawo człowieka.W Konstytucji WHO zawarta jest definicja tego prawa, zgodnie z którą: „Korzystanie z najwyższego dostępnego standardu zdrowia jest jednym z podstawowych praw każdej istoty ludzkiej bez względu na rasę, religię, przynależność polityczną, oraz warunki ekonomiczne i społeczne”.Zdrowie zaś jest w tym samym dokumencie zdefiniowane jako: „stan całkowitego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrobytu, a nie tylko zwykłego braku choroby lub niedołęstwa”.Ponadto prawo do zdrowia rozumiane jest jako podstawa do osiągania przez ludzkość pokoju i bezpieczeństwa.Związek bowiem pomiędzy zdrowiem, pokojem i bezpieczeństwem wydaje się oczywisty, gdyż choroby często wynikają z biedy i innych problemów społecznych, prowadząc niejednokrotnie do destabilizacji rządów i społeczeństwa.Warto zwrócić uwagę, że w odniesieniu do zdrowia, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka jest bardziej konserwatywna.Artykuł 25 Deklaracji przewiduje, że: „ każdy ma prawo do standardu życia odpowiedniego do zdrowia i dobrobytu jego samego oraz jego rodziny, włączając w to jedzenie, ubranie, miejsce zamieszkania oraz opiekę medyczną i usługi społeczne w niezbędnym zakresie”.Prawo do zdrowia objęte jest również ochroną w Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych.Z art.12 ust.1 wynika, że: „Państwa-Strony niniejszego Paktu uznają prawo każdego do korzystania z najwyższego osiągalnego poziomu ochrony zdrowia fizycznego i psychicznego”.W dalszej części tego przepisu mowa jest o realizacji w praktyce tego zamierzenia, które wyrażać się ma w zapobieganiu chorobom, stworzeniu warunków zapewniających pomoc i opiekę lekarską w razie choroby oraz poprawie higieny i zmniejszeniu śmiertelności niemowląt.Jednym ze sposobów umożliwiających spełnienie tych celów jest niewątpliwie wprowadzanie nowych technik medycznych i środków farmakologicznych, co jak wiadomo wiąże się z eksperymentami medycznymi.Prawo do zdrowia zostało również objęte ochroną w przepisach Europejskiej Karty Społecznej z 18 października 1961r.Punkt 11 części I przewiduje, że: „Każdy ma prawo do korzystania z wszelkich środków umożliwiających mu osiągnięcie możliwie najlepszego stanu zdrowia.” Z art.11 wynika zaś zobowiązanie stron umowy do zapewnienia skutecznego wykonywania prawa do ochrony zdrowia poprzez wyeliminowanie przyczyn chorób, zapobieganie im oraz rozwijanie oświaty zdrowotnej.W Konstytucji Rzeczypospolitej, w art.68 zawarte jest prawo do ochrony zdrowia.Jest ono określone w sposób ogólny, co może wiązać się z problemami jego realizacji w praktyce.Z brzmienia tego przepisu wynika bowiem, że takie same prawa w zakresie korzystania z finansowania z zasobów funduszy publicznych przysługują zarówno osobom ubezpieczonym jak i nieubezpieczonym.Konstytucja Republiki Włoskiej w art.32: „chroni zdrowie jako podstawowe prawo jednostki oraz interes społeczny, gwarantując bezpłatną opiekę medyczną biednym”.Sformułowanie „zdrowie jako podstawowe prawo jednostki” oznacza włączenie prawa do zdrowia do zakresu praw absolutnych, a w dalszej konsekwencji do przyznania mu skuteczności erga omnes.4.Podsumowanie.Tak więc ochronę praw pacjenta można wyprowadzać z ogólnych dokumentów międzynarodowych i europejskich dotyczących ochrony praw człowieka.Nie jest ona jednak wyrażona w sposób bezpośredni i wymaga komentarza oraz wyjaśnienia jakie może zapewnić orzecznictwo czy doktryna.Ponadto problematyczna staje się kwestia zapewnienia poszanowania praw człowieka
[ Pobierz całość w formacie PDF ]