[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Keynes zapomniał jednak o drugim istotnym aspekcie, jakim powinno być za-stąpienie oprocentowania opłatą cyrkulacyjną (circulation fee).W dużej mierze stanowito przyczynę naszych obecnych problemów i, o ile nie wyciągniemy właściwych wnio-Bezrobocie jest przyczyną ubóstwa,sków, będzie powodowało regularne kryzysy w przyszłości.ubóstwo prowadzi do radykalizacji nastrojów%7łeby pokazać, jak trudno jest dogłębnie zrozumieć problemy związane z systememmonetarnym, pozwolę sobie przedstawić kilka przykładów z historii, które naświetlą tozagadnienie.PIENIDZ BRAKTEATOWY W EUROPIE ZREDNIOWIECZNEJMiędzy XII a XV wiekiem w Europie używano systemu monetarnego zwanego brak-teatem (brakteat z łacińskiego bractea blaszka, błyskotka przyp.tłum.).Pieniądzemitowany przez miasta, biskupów i władców służył nie tylko do obsługi wymiany to-warów i usług, lecz także do ściągania podatków.Każdego roku cienkie monety złotei srebrne były wycofywane i dwu- lub trzykrotnie przetapiane, przy czym każdorazowodewaluowano je o około 25%.Ponieważ nikt nie chciał przetrzymywać tych pieniędzy, inwestowano je w meble,solidnie wybudowane domy, dzieła sztuki i we wszystko, czego wartość nie spadała lub nawetrosła.Najpiękniejsze dzieła sztuki i architektury sakralnej i świeckiej powstały w tym czasie.Bo gdy bogactwa nie można było gromadzić w pieniądzu, powstawało prawdziwe bogactwo27.Do tej pory uważamy ten okres za czas szczytowych osiągnięć kultury w historii Euro-py.Rzemieślnicy pracowali pięć dni w tygodniu, wprowadzono wolny poniedziałek przedWielkim Postem (the blue Monday), a poziom życia był wysoki.Pomiędzy poszczegól-nymi ośrodkami władzy nie istniały prawie w ogóle spory i nie toczyły się wojny.Jednakże ludzie nie lubili oczywiście pieniędzy, które w regularnych odstępach czasutraciły tak dużo na wartości.Ostatecznie, pod koniec XV wieku wprowadzono wiecz-nego pensa, a wraz z nim pojawiło się oprocentowanie i gromadzenie kapitału w rękachcoraz węższej grupy ludzi.Towarzyszyło temu pojawienie się problemów społecznychi gospodarczych.Płynie stąd następująca nauka: podatki powinny być pobierane osobnoi nie powinny być powiązane z opłatą cyrkulacyjną nałożoną na pieniądz." Czy grozi nam nowy radykalizm?" Co jest przyczyną nowego ubóstwa ?REPUBLIKA WEIMARSKA I STANDARD ZAOTA" Czy możemy zapobiegać takiemu rozwojowi wypadków?W okresie Republiki Weimarskiej (1924-1933) prezes banku centralnego HjalmatSchacht chciał stworzyć w Niemczech uczciwą walutę, która w jego rozumieniu ozna-czała powrót do standardu złota.Ponieważ nie mógł zakupić na światowym rynku takiejRysunek 17.ilości złota, która odpowiadałaby sumie pieniędzy będących w obiegu, to zaczął reduko- 66 Pieniądz wolny od odsetek i inflacji 67wać ilość pieniądza.Zmniejszenie podaży pieniądza spowodowało wzrost stóp procen-towych i związaną z tym mniejszą skłonność do inwestowania oraz mniejsze po temumożliwości.Doprowadziło to do licznych bankructw i do wzrostu bezrobocia, czegorezultatem było nasilenie się radykalizmu.Pomogło to Hitlerowi w zdobywaniu corazwiększego zakresu władzy.Rys.17 przedstawia związek pomiędzy wzrostem ubóstwai nasilaniem się radykalizmu w Republice Weimarskiej.Taki obrót rzeczy przewidział Silvio Gesell chociaż przyczyn dopatrywał się gdzieindziej.Już w r.1918, zaraz po pierwszej wojnie światowej, gdy wszyscy mówili o pokojui gdy powstały liczne organizacje, które miały ten pokój zapewnić, Gesell opublikowałROZDZIAA 5list do redakcji na łamach berlińskiej Zeitung am Mittag , w którym pisał:Mimo że wszyscy święcie przyrzekają raz na zawsze zaprzestać wojen, mimo że milio-ny ludzi wołają: Nigdy więcej wojny! , pomimo wielkich nadziei na przyszłość, zmuszony REFORMA MONETARNAjestem powiedzieć co następuje: Jeśli nadal będzie się utrzymywał panujący obecnie systemmonetarny oparty na oprocentowaniu i procencie składanym, to obawiam się, że nie póz-niej niż za 25 lat będziemy mieli nową, jeszcze straszniejszą wojnę.Bez trudu mogę prze- W KONTEKZCIEwidzieć rozwój wypadków.Dzięki obecnemu stopniowi zaawansowania technologicznegoprzemysł zanotuje wkrótce rekordowe wyniki.Przyrost kapitału, pomimo olbrzymich stratwojennych, będzie postępował w błyskawicznym tempie.Jego nadmierna podaż spowoduje OGLNOZWIATOWYCHspadek stóp procentowych.Wtedy ludzie zaczną gromadzić pieniądze.Zmaleje aktywnośćgospodarcza, a coraz większa liczba bezrobotnych będzie się włóczyć po ulicach (.).W gło-wach niezadowolonych mas wylęgną się szalone, rewolucyjne idee.Rozprzestrzeni się także PRZEMIAN: PRZYKAADtrująca roślina o nazwie supernacjonalizm .Nie będzie porozumienia między państwamii w końcu nieunikniona będzie kolejna wojna28
[ Pobierz całość w formacie PDF ]