[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.”Bardzo ważnym jest też, aby nauczyciel miał potrzebę samokształcenia, które powinno być odpowiednio przemyślane i zorganizowane, bo kiedy stanie się to dla niego potrzebą i będzie systematycznie kontynuowane „nabiera wyższej jakościowo wartości niż wszelkie kształcenie szkolne.”Istnieje również wiele form samokształcenia i doskonalenia nauczycieli w samej szkole, należą do nich: lekcje koleżeńskie, szkoleniowe rady pedagogiczne, a także wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli.1.2.3 Wypalenie zawodowe nauczycieliSzkoła jest miejscem pracy nauczycieli, dostarcza nam niewątpliwie zawodowej satysfakcji i przyczynia się do realizacji naszych aspiracji i dążeń osobistych, jednocześnie jednak jest instytucją stwarzającą ogromne obciążenia psychiczne, ponieważ jesteśmy ciągle narażeni na powstawanie różnego rodzaju sytuacji stanowiących źródło stresu.Nauczyciele bardzo często podejmują walkę o kolejne stopnie awansu zawodowego ze względu na obawę o stanowisko pracy, boją się tego, iż jeżeli nie będą się ciągle kształcić i doskonalić, to stracą nie tylko miejsce pracy, ale także zostaną zaszufladkowani.Wraz z wprowadzeniem awansu wśród nauczycieli pojawiła się obawa i strach, który spowodował stres, a także zbyt szybkie wypalenie się zawodowe.I właśnie dlatego ta grupa zawodowa, jest narażona na wypalenie zawodowe, ponieważ „zaistniałe w ostatnich latach w związku z transformacją ustrojową i gospodarczą, zmiany w systemie edukacji w Polsce, spowodowały splot sprzeczności i przeciążeń, które w konsekwencji w sposób szczególny odbiły się na sytuacji zawodowej i spowodowały dodatkowe psychiczne obciążenie nauczycieli.”Pojęcie wypalenia zawodowego określamy jako „swoisty zespół objawów na który składają się: zmęczenie, ból głowy, wzmożona podatność na zachorowania, drażliwość, zmienność zachowań oraz uczucie stałego znudzenia, zniechęcenia, pogłębiająca się apatia.”Tomala przedstawia za C.Maslach koncepcje wielowymiarowego modelu wypalenia zawodowego, który składa się z trzech wymiarów:- „emocjonalne i psychofizyczne wyczerpanie (objawia się bezsilnością, brakiem energii, osłabieniem, zmęczeniem drażliwością, konfliktowością);- depersonalizacja (przedmiotowe traktowanie drugiego człowieka, cynizm, obojętność rutyna);- obniżona satysfakcja zawodowa, co prowadzi do postrzegania siebie jako osoby nieefektywnej, niekompetentnej, z poczuciem braku osiągnięć i sukcesów.”Do najczęstszych przejawów wypalenia według Gołembowskiego należą:- „obniżenie poczucia satysfakcji w pracy,- wzrost napięcia w pracy,- spadek efektywności działania,- pogarszająca się samoocena,- zwiększona absencja,- symptom pogarszającego się zdrowia fizycznego,- nasilenie się negatywnych odczuć, takich jak strach i depresja,- nasilanie się symptomów psychicznych ( z wyłączeniem psychoz).”Cherniss uważa, iż rozwój syndromu wypalenia w zawodzie nauczyciela przechodzi trzy etapy:- „nauczyciel wyraźnie dostrzega ograniczenia płynące z wykonywanego zawodu lub też środowiska pracy - nie radząc sobie z nim przechodzi do następnego etapu,- na tym etapie zaczyna przejawiać fizyczne zmęczenie, pustkę emocjonalną lub intensywny lęk - w konsekwencji pojawia się etap trzeci,- istotą tego etapu są różnorodne zachowania obronne o charakterze dysfunkcjonalnym, jak no.wycofanie, emocjonalne oddzielenie, cynizm, niechęć do poszukiwania pomocy oraz jej udzielania.”Aby zapobiec wypaleniu każdy z nas powinien umieć sobie poradzić ze stresem, który jest czynnikiem sprzyjającym.A.Jedynak proponuje następujące rozwiązania walki ze stresem zawodowym:- „ustalenie realistycznych celów, żeby uniknąć frustracji, poczucia klęski,- robienie tych samych rzeczy w inny sposób,- robienie przerwy w pracy,- traktowanie spraw mniej osobiście,- podkreślanie pozytywnych stron,- poznanie siebie,- stosowanie odpoczynku, relaksu,- pamiętanie o dekompresji
[ Pobierz całość w formacie PDF ]