[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W Europie ponadto jest rozpowszechniona uprawa: marchwi i buraków ćwikłowych.Dużą rolę w wyżywieniu świata odgrywają OWOCE.Owoce w największych ilościach są uprawiane w strefie podzwrotnikowej i umiarkowanej.Największe znaczenie ma uprawa: winogron (ok.60 mln ton), banany (56 mln ton), pomarańcze ( 6 mln ton), jabłka (54 mln ton), mango (10 mln ton).Ponadto kilka milionów ton zbiera się grejpfrutów, cytryn, brzoskwiń, gruszek, ananasów, daktyli i fig.Winogrona uprawia się najwięcej w krajach śródziemnomorskich.Cytrusy, oprócz krajów śródziemnomorskich, w dużych ilościach są uprawiane w USA.Donzo, Pajączek-53-52) Najważniejsze MINERAŁY budujące skorupę ziemską.Minerał jest to naturalny składnik skorupy ziemskiej, o określonym składzie chemicznym i swoistych właściwościach fizycznych.Do najważniejszych minerałów budujących skorupę ziemską należą:- skalenie - 58%;- kwarc - 13%;- magnetyt i hematyt - 7%;- miki - 4%;- oraz krzemiany żelaza i manganu - 4%.Niektóre minerały lub ich skupienia odznaczające się właściwościami, które są cenione ze względu na rzadkość występowania, twardość, przeźroczystość, barwę, itp., nazywane są kamieniami szlachetnymi.Należą do nich: diamenty, beryle, szafiry, szmaragdy, rubiny.W skałach oprócz minerałów mogą występować także ciecze i gazy.Donzo, Pajączek-52-51) Obszary w Polsce i na świecie najbardziej zagrożone DEGRADACJĄ środowiska.Przyczyny degradacji środowiska:- rozbudowa przemysłu;- budowa reaktorów atomowych;- powszechne stosowanie pestycydów i nawozów sztucznych;- rozwój floty morskiej;- wzrost tempa przyrostu liczby ludności.Wyróżnia się 27 obszarów ekologicznego zagrożenia, obejmujących łącznie 11% powierzchni kraju, zamieszkałych przez około 35% ludności Polski.Najbardziej zagrożone obszary na ŚWIECIE:A) obszary silnie uprzemysłowione i zurbanizowane:- Europa - Zagłębie Ruhry, GOP, Lipsk-Halle , Zagłębie Donieckie, Nowa Ziemia;- Azja - Tokio-Jokohama, Osaka-Kobe, Pekin-Tiencin, południowy Ural, Zatoka Perska;- Ameryka Północna - Zagłębie Apallahijskie, obszary na południe od Wielkich Jezior, Los Angeles;- Ameryka Południowa - Itabira, jezioro Maracaibo i inne;- Afryka - Transwal, Katanga;- Australia - Broken HillB) tereny zagrożone pustymieniem:- obszar Sahelu i Afryki Północnej;- pogranicze USA i Meksyku;- kotlina Kakahari, Azja Środkowa;- Półwysep Arabski, Zachodnia i Środkowa Australia;C) tereny o silnej degradacji gleb:- Wielkie Równiny w Ameryce Północnej;- lessowe tereny dorzecza Huang-he- południowa część półwyspu Jamał, oraz czarnoziemy w Kazachstanie.Donzo, Pajączek-51-50) Rośliny OLEISTE - największa powierzchnia upraw i wykorzystanie.Ważną rolę wśród roślin żywieniowych odgrywają rośliny dostarczające tłuszczu.Największe znaczenie w tej grupie ma uprawa SOI.Nasiona soi zawierają ok.20% tłuszczu i 40% białka.Dzięki temu z rośliny tej uzyskuje się nie tylko tłuszcz, ale również wysokobiałkową paszę dla zwierząt.Najwięcej soi uprawia się w Stanach Zjednoczonych (ok.50% światowych zbiorów), Brazylii (18%), Chinach (10%) i Indiach (3%).W klimatach zwrotnikowych uprawiane są ORZESZKI ZIEMNE.Największe znaczenie ma ta uprawa w Indiach, Chinach i w wielu krajach Afryki, a także w USA i Brazylii.Znacznych ilości tłuszczu, aczkolwiek mniej cenionego, dostarcza RZEPAK.Uprawa rzepaku najbardziej się rozpowszechniła w Chinach, Indiach i Kanadzie; liczącymi się producentami są Francja i Niemcy.Tłuszczu dostarczają ponadto: OLIWKI wprawiane w krajach śródziemnomorskich, SŁONECZNIK uprawiany w największych ilościach na Ukrainie i w Argentynie, palma kokosowa i oleista, sezam, rycynus i bawełna.Donzo, Pajączek-50-49) Wody podziemne, RZEKI - ich znaczenie i wykorzystanie gospodarcze.RZEKI są to wody pochodzące bezpośrednio z opadów atmosferycznych, topniejących śniegów i lodowców oraz ze źródeł.Wody rzek stanowią znikomą część hydrosfery (0,0001%), ale są najbardziej ruchliwym jej składnikiem.W ciągu roku doprowadzają do wszechoceanu 41 tyś.km³ wody, to jest około 34-krotnie więcej wody, niż niosą jej w danej chwili.Znaczenie i wykorzystanie rzek:- wywierają duży wpływ na modelowanie lądów (erozja wgłębna, erozja boczna);- tworzą gleby zwane madami (podczas powodzi);- rzeki stanowią ważne drogi transportowe;- źródło zaopatrzenia w wodę komunalnych urządzeń wodociągowych, przemysłu i rolnictwa;- odgrywają ważną rolę w energetyce i rekreacji;Wody podziemne mają największe znaczenie ze wszystkich innych.Chociaż duża ilość wód podziemnych jest zanieczyszczona związkami chemicznymi, ale są też i takie, które nadają się bezpośrednio do spożycia (wody gruntowe, mineralne).Wody mineralne używane są w lecznictwie.Dlatego też w pobliżu ich występowania budowane są uzdrowiska i sanatoria.Do celów leczniczych używa się też cieplic.Są to wody głębinowe, których temperatura jest wyższa od rocznej średniej temperatury danej miejscowości.Wykorzystanie wód podziemnych:- lecznictwo (termy, mineralne);- ogrodnictwo (wody artezyjskie);- gospodarka komunalna;- przemysł.Donzo, Pajączek-49-60) Przedstaw współczesne POGLĄDY na OCHRONĘ ŚRODOWISKA.Przez ochronę przyrody (środowiska) - rozumie się ogół działań mających na celu zachowanie, przywracanie i właściwe użytkowanie:- zasobów przyrody oraz towarów przyrody żywej i nieożywionej;- poszczególnych obrazów i ich skupień, jak też zbiorowisk na określonych obszarach oraz gatunków roślin i zwierząt dla celów naukowych, kulturalnych i wypoczynkowych.Ochrona środowiska geograficznego - to planowa działalność zmierzająca do ochrony elementów środowiska (powietrza, wody, gleb), których zachowanie jest niezbędnym warunkiem bytowania ludzi.Do ochrony środowiska należy również zaniechanie lub niepodejmowanie takiej działalności, która może spowodować niekorzystne zmiany w środowisku.Do tradycji ochrony środowiska można zaliczyć dwa podstawowe nurty:I-szy z nich to reakcja świata nauki i kultury na zagrożenia i zniszczenia środowiska przyrodniczego przez żywiołowo rozwijającą się urbanizację i industrializację.II-gim nurtem w ochronie środowiska była i jest działalność dotycząca racjonalnego, przestrzennego zagospodarowania kraju
[ Pobierz całość w formacie PDF ]