[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Podobnie także współcześnie i w systemie pieniądza kierowanego z Bretton Wood.Przywrócenie tego automatycznego rozwiązania deficytu w warunkach silnej interwencji w ostatnim z podanych systemów do końca nie było możliwe.30.Mechanizm automatycznego przywracania równowagi płatniczej w warunkach systemu Bretton Woods.Podstawę systemu z Bretton Woods stanowiły dwie zasady:wymienialności walut (była ona gwarantowana przez bank centralny emitujący walutę.Obowiązywała także wymienialność rynkowa tzn.całkowita swoboda obrotu pieniężnego w skali międzynarodowej).Oznaczała ona gwarancję odkupienia przez władze monetarne od banków centralnych własnej waluty za złoto, jeśli nie została ona zakupiona w celu dokonania płatności bieżących, oraz zobowiązanie władz monetarnych do niestosowania ograniczeń dewizowych w płatnościach bieżących bilansu.stabilności walutowej - obejmowała reguły kształtowania kursów bieżących walut w długim i krótkim okresie: dopuszczano wahanie o + 1% od kursu parytetowego lub centralnego, wykluczono dyskryminacyjne zarządzenia walutowe i polityki różnicowania walut.Krótkookresowa nierównowaga bilansu miała być likwidowana w drodze wykorzystania rezerw walutowych (złota i dolarów USA) lub zaciągania kredytów zagranicznych.Długookresowa nierównowaga bilansu miała być przezwyciężona przez kraje deficytowe przez odpowiednią politykę gospodarczą.Jako rozwiązanie ostateczne traktowano zmianę parytetu lub kursu centralnego waluty.Dewaluację musiała poprzedzać zgoda Międzynarodowego Funduszu Walutowego i nie mogła (bez stwierdzenia przez MFW tzw.zasadniczego braku równowagi) przekraczać %.15.08.1971 r.na skutek narastającego deficytu bilansu płatniczego USA, nadmiaru dolarów na rynku USA zaczęło sprzedawć rezerwy złota.W końcu postanowiono zdewaluować dolara w stosunku do złota z 35 na 38 USD za uncję złota.Wobec faktu, że sytuacji nie dało się opanować ustalono też równocześnie rozszerzenie wahań kursów rynkowych innych walut wokół ich kursu centralnego do dolara USA z + 1% do + 2,25%.Uzyskana w wyniku tego poprawa bilansu USA w 1972 r.nie powstrzymała ucieczki od dolara.Nastąpiła kolejna dewaluacja $ (z 38 na 42,22 $ / uncję), a w końcu zdecydowano się zrezygnować z utrzymywania stałych kursów walut, co oznaczało rozpad systemu z Bretton Woods.31.Mechanizmy automatycznego przywracania równowagi płatniczej w warunkach systemu sztabowo-złotego i dewizowo-złotego.System sztabowo-złoty jest podobny do systemu waluty złotej (patrz 23 pyt.) z jednym wyjątkiem - minimalną sumę wymiany waluty krajowej określono w złocie.W tamtych czasach suma ta była równa wartości sztabki złota.Efektem tego zwiększenie amplitudy wahań punków złota co sprzyjało m.in.spekulacji.System waluty dewizowo-złotej był stosowany w okresie międzywojennym.Założeniem podstawowym była wymienialność waluty danego kraju na sztaby złota, ale poprzedzona konwersją na inną walutę wymienialną - głównie dolary USA.W obu systemach działały więc automatyczne mechanizmy przywracania równowagi:dochodowy - działał jak w systemie waluty złotej,cenowy - ujemnemu bilansowi płatniczemu towarzyszył odpływ złota i dewiz lub samego złota w zależności od systemu.Mechanizm przywracający równowagę wraz z transferem złota i dewiz był uruchamiany.Szczegóły funkcjonowania mechanizmów patrz 28 i 29 pyt.32.Funkcjonowanie mechanizmu cenowego i dochodowego we współczesnym systemie walutowym krajów kapitalistycznych.Ogólne działanie mechanizmów patrz 28 i 29 pyt.We współczesnym systemie walutowym oba mechanizmy działają pod ograniczeniem tzw.węża walutowego (inaczej wąż w tunelu).Jest to jeden z trzech filarów Układu Walutowego z XII 1958 r.: Fundusz Europejski, Wielostronny System Rozliczeń i wąż walutowy.System walutowy składa się z europejskiej jednostki walutowej, mechanizmu kursów walutowych i systemu kredytowego.Europejska jednostka walutowa (dawniej ECU) obecnie EURO służy do określania kursów walut, jest podstawowym środkiem płatniczym w rozliczeniach międzybankowych, składnikiem rezerw walutowych krajów członkowskich.Najważniejsze znaczenie dla funkcjonowania obu mechanizmów ma jednak system tzw.węża walutowego.Jego podstawowym założeniem jest ograniczenie wahań kursów walutowych o + 2,25% w stosunku do kursu dolara USA.Obecnie , dodatkowo, na coraz większą skalę funkcję środka płatniczego pełnią tzw.SDR-y (czyli specjalne prawa ciągnienia - ściśle związane z MFW i operacjami walutowymi np.jeśli kraj ma na koncie niewykorzystany zasób SDR-ów i ma deficyt w obrotach z innymi krajami, to może polecić przelać MFW odpowiednią sumę SDR-ów ze swego rachunku na konto kraju mającego nadwyżkę handlową po to by otrzymać od niego (z rezerw) walutę, której poszukuje się na rynku dla opłacenia importu.Banki rozliczają się w SDR-ach, a faktyczny import jest rozliczany w dolarach USA lub innej walucie należącej do tzw.koszyka ($ USA, marka niemiecka, jen japoński frank francuski, funt szterling).W razie głębszych trudności MFW może udzielić kredytu.Obecnie ,,wąż” działa i jest kontrolowany częściowo poza wspólnotą.Nakłada on zobowiązania w zewnętrznej polityce walutowej - głównie chodzi tu o zapewnienie osiągania wspólnych decyzji co do zmian podstawowych kursów walut.33.Czynniki kształtujące równowagę bilansu płatniczego w długim okresie.Czynniki wpływające na równowagę bilansu w długim okresie dzielimy na wewnętrzne (popytowe i podażowe) i zewnętrzne.Do wewnętrznych popytowych należą:1.stopa wzrostu gospodarczego,2.stopa oszczędzania (determinuje wielkość i dynamikę popytu, stopień pochłaniania podaży przez popyt wewnętrzny; od niej zależy wartość inwestycji i efektów mnożnikowych),3.źródła wzrostu gospodarczego (inwestycje krajowe, wydatki budżetowe, export),4.sposoby i proporcje finansowania inwestycji krajowych (w części z oszczędności wewnętrznych, a w części z kapitału zagranicznego).Do wewnętrznych podażowych zaliczane są:1.relacja między stopą wzrostu produkcji na rynek wewnętrzny;2
[ Pobierz całość w formacie PDF ]