Stanislaw Brzozowski Legenda

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.To tylko jest właściwe: rodzina posiadająca coś, mniejlub więcej wygodna wegetacja; wszystko inne, cały świat, chlubnewspomnienia i dzisiejsza hańba wszystko to się przemieli na chlebpowszedni.Wszystko w swoich granicach.Byle ów dobrobyt, dobrobytfikcyjny nieraz, w nadziejach tylko istniejący, nie został zachwiany.Onjeden jest niewątpliwy.%7ładen Hume ani Nietzsche nie zdobyli się nig-dy na tyle sceptycyzmu, ile go ma wobec wszystkich idei, wszystkichnauk, wobec literatury i sztuki, świata całego, przeciętna polska matkadomu i dobra gospodyni, kochana, najzacniejsza Marynia Połaniecka,nawet Galiani, Mandeyille, nie posiadają takiej obojętności, takiej jen-seits von Gut und B�se, obojętności wobec wszelkich, nie wpływają-cych na gratyfikację, zagadnień świata moralnego, jak ta, która cechujeprzeciętnego polskiego, pracującego na utrzymanie domu ojca rodziny.Ten świat to najszczelniejszy z izolatorów: na dnie duszy, gdy się wnim wyrosło, pozostaje zawsze coś jak przypuszczenie, że to wszystkojest tylko wymyślone cała ta Europa, kultura, sztuka, rozwój społecz-ny, że niczego tam nie ma a jest szczelnie zamknięty pokój, ćwierkają-cy świerszcz i wreszcie das ewig Weibliche polskiej bezmyślności.NASK IFP UGZe zbiorów Wirtualnej Biblioteki Literatury Polskiej Instytutu Filologii Polskiej UG37III.POLSKA ZDZIECINNIAAAPolska zdziecinniała: Za organ narodowego czucia i my-ślenia służą nam warstwy bierne i bezsilne.Pragnieniespokoju i wygody jako postulat dziejowy, założeniefilozofii.Epikureizm pogodnego dogasania.Polskatragiczna: zbudzenie się dziejowej siły.Problemdziejowy, to przymierze i żywa łączność między myśląklasy robotniczej a włościanstwem.Jesteśmy na takiejgłębokości, że myśleć trzeba o zasadniczym zwrocie wcałem dziejowem życiu.Krytyka tradycyi.Katolicyzmjako system myśli i jako fakt dziejowy.Jezuityzm, jakoformacya dziejowe kulturalna.Stosunek dziejów Polskido Zachodu.Nasza tragiczna wreszcie obłudnaizolacya.Chrześcijaństwo.Prawo i łaska.Chrześcijaństwo jest w całkowitej sprzeczności zsocyalizmem.Kościół katolicki, jako chrześcijaństwoprawdziwe.Katolicyzm, jako powszechność izolacyi.Kościół Milusińskich.Katolicyzm Sienkiewicza.Polska,odcięta od świata, rodzina.Klasycyzm Polskizdziecinniałej.Istnieje u nas kategoria umysłów, która z dobroci, wyrozumiałościuczyniła jedyny kulturalny sprawdzian.Dobre, cenne, słuszne jest to,co nas nie rani, co nami nie wstrząsa, nie razi naszych nałogów i przy-zwyczajeń.Szukają oni w myśleniu nie prawdy, lecz względności, do-magają się od świata, by miał dla nich wyrozumienie, sądzą, że zakonżycia, cel istnienia ludzkości nie może, nie powinien ich skołatanymiistnieniami targać.Los nie oszczędza ich; widzą, jak na społeczeństwo,do którego należą, sypią się razy, widzą, jak zrywa się ono i rozpaczli-wie, po omacku, krwią własną znacząc swoje ślady, drogi dla siebieszuka, słyszą, jak głuchym jękiem.dopomina się o myśl i słowo.Słysząi widzą i właśnie dlatego twierdzą, że mają prawo domagać się od my-śli pociechy.Pociechy i ukojenia nie prawdy.Na głos jęczą, ukazująrany na ciele i duszy narodu, krwawe, straszliwe stygmaty, kopcewzniesione z męczeńskich prochów i u stóp tej góry nieszczęścia, tegostrasznego zwaliska, pod którego ciężarem szamoce się i zmaga życie,NASK IFP UGZe zbiorów Wirtualnej Biblioteki Literatury Polskiej Instytutu Filologii Polskiej UG38błagają: litości, mówcie nam same miękkie, pocieszające rzeczy.Niechsłowo twoje będzie nam litościwe, bo bezlitościwy jest los.Istnienienasze, to staczanie się w przepaść, myśl niechaj będzie nam odpocznie-niem.Patrz, patrz, co dnia giną nasi najlepsi, w ciemnocie, głodzie duszi głodzie ciał zstępuje w śmierć, walczy z nią rozpaczliwie, ostatni nasztwór dziejowy nasza klasa robotnicza.Kadzidłem kościelnym, jakumarłego ukołysać usiłujemy masę wieśniaczą.Niechaj śpi, niech jejśpiewają dzwony kościelne: w imię nędzy i głodu naszych robotników,ciemnoty naszych chłopów, w imię tych trudności, jakie budzące się wnich życie napotyka, w imię szubienic, na których konają rycerze, wimię tej ciszy, która powstaje nad ich mogiłą, w imię braku prawdywierzącej w siebie w naszym społeczeństwie, w imię tortur, na jakieskazani są nasi artyści, w imię zaniku sił myślowych u nas oszczędzajnas, oszczędzaj nas kimkolwiekbądz jesteś a chcesz pisać w Polsce.Pamiętaj, że przeszłość nasza skończyła się katastrofą i rozbiciem, pa-miętaj, że nie wiemy, czym będzie przyszłość, pamiętaj, że nie mamychleba dla naszych robotników, prawdy dla naszych dzieci, że nie mo-żemy nic, nie chcemy nic, że nas zabija życie: bądz dla nas dobry i niemąć nam spokoju.Powitamy i my wtedy ciebie braterskim sercem, bośi ty bratem nam w niedoli.Wszyscy spleceni bądzmy miłością i wyro-zumieniem.I kiedy noc każda spycha nas o jeden krok znów ku wspól-nej mogile, kiedy tarcice rozpadają się w naszej tratwie, nie jątrzmyprzynajmniej naszych ran, w miłości i zgodzie mówiąc o rzeczach po-cieszających, stoczymy się słodko na dno.W braterstwie i miłości, niedostrzegając zagłady, ulegniem jej i niechaj ostatnie słowo dwóchostatnich Polaków będzie pełne pogody i szlachetnego optymizmu:kochajmy się bracia i sursum corda.I wiecznie i wiecznie ci, co przeżyli wszystkie nieszczęścia i nicze-go się z nich nie nauczyli, domagają się, aby w imię tej niedoli, którąwraz z innymi gotowali, być dla nich, dla wszystkich, dla samych sie-bie wyrozumiałym.Ci, co żyją z tłumienia myśli polskiej, protestują,gdy idzie ona naprzód w ostrej, śmiałej, żywej samokrytyce, siebie sa-mej nie szczędząc.U nas lichy dziennikarski skryba, żyjący z wykrzy-wiania i wykoślawiania myśli twórczej, powołuje się na majestat cier-pienia narodowego, gdy się dowodzi mu, że i on i jemu podobni są jed-nym z ciężarów, które zmagający się z wrogim nurtem pływak myślpolska, pozawieszane ma u nóg i rąk [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki