Stomma Ludwik Żywoty zdań swawolnych

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Armia Zygmunta Luksemburczyka przeprawia się za zgodą Turków na lewy brzeg Dunajumającego w tym miejscu około 200 metrów szerokości, w tym głębokiego nurtu, na którym42człowiek nie gruntuje, około 100 metrów.W momencie, kiedy na prawym brzegu została jużtylko ariergarda pod dowództwem Zawiszy, Turcy wypowiadają rozejm.Na razie jednak nieatakują, zadowalając się bombardowaniem łodzi po drugiej stronie.Zygmunt wyprawiaocalałą łódkę po Zawiszę, ten oczywiście szlachetnie odmawia opuszczenia towarzyszy broni.Wszystko to trwa.W tym czasie rycerze z tylnej straży mogliby spokojnie zdjąć zbroje,rozebrać się do rosołu i dotrzeć wpław na bezpieczny brzeg.Nie robią tego.Nie ma nawettakiego pomysłu.Są po prostu z pływaniem na bakier.W niecałe dwa i pół wieku pózniej ma miejsce krwawa bitwa pod Mątwami międzywojskami króla Kazimierza i buntownikami Jerzego Lubomirskiego.Mątwy to dzisiajbrzydka, przemysłowa dzielnica Inowrocławia.Przepływała tędy w XVII wieku leniwarzeczka, szerokości dwudziestu, miejscami do trzydziestu metrów, wliczając rozlewiska.I wtym to strumyku umiało się potopić kilkuset wepchniętych w jego koryto żołnierzykoronnych.Doprawdy, nie mieli nasi przodkowie dobrych stosunków ze słodkowodnymżywiołem.Nie tylko nasi zresztą.Pośród poborowych francuskich z lat pięćdziesiątych XIXwieku pływać umiało dwóch na stu.A w wojsku ich przecież potem tego nie uczono.Wróćmy jednak do higieny.Szczyty brudu osiąga kultura europejska w postępowej epoceoświecenia.W 1770 istnieją w Paryżu (a łazienki domowe są czymś zgoła nieznanym)zaledwie dwie łaznie publiczne.Pod sam koniec wieku liczba ich wzrośnie do dziesięciu, zktórych każda liczyła od 10 do 15 wanien.Nadal uchodzą one jednak za miejsca prostytucji.Jako tako szanujący się obywatel, dla którego rzecz jasną kąpiel w rzece byłaby czymśniesłychanym - gdy wzięła go chętka na kąpiel, wypożyczał wannę do domu.Była to całaskomplikowana operacja wymagająca transportu narzędzia (czy może mebla?),zainstalowania go w salonie, ogrzania wody etc.Zdarzają się jednak czyściochy.Wiemy naprzykład, że baron d'Epinay wynajmował wannę aż trzy razy w roku.Nie było to wcaledobrze widziane.Podręcznik dobrego tonu z roku 1782 zakazuje wręcz używania wody jakoszkodzącej cerze. Dla utrzymania czystości należy co dzień rano przetrzeć sobie twarzbiałym kawałkiem płótna.Przyznać jednak uczciwie musimy, iż ten sam poradnik doradzawydłubywanie brudu zza paznokci i poucza, że nie należy smarkać w gołe palce ani w rękaw,w szczególności (sic\) cudzy.Aatwo się domyślić, iż w tej sytuacji wytworne towarzystwo wydzielało z siebie dośćintensywne zapachy.Pisze Boehn: W czasie obiadu, wydanego w roku 1750 przez księcia deChaulnes w Rouen, prezydentowa Cussy miała za sąsiada przy stole człowieka, któryśmierdział tak nieznośnie, iż tego wytrzymać nie mogła, a gdy na prośbę tej pani oddalić sięnie chciał, kazał go książę aresztować.Uzupełnijmy od razu tę relację.Rozgniewał księcianie brud delikwenta, lecz fakt, iż przychodząc do niego na przyjęcie zapomniał sięwyperfumować.Skądinąd prezydentowa Cussy uchodziła zawsze za jędzę i histeryczkę.Jakże słabe i przeważnie fałszywe mamy wyobrażenie o życiu naszych przodków.Rewolucja higieniczna to kwestia ostatnich trzydziestu lat XIX wieku.Na plażach w Dieppepierwsi amatorzy kąpieli morskiej (z powodu jej rzekomych właściwości leczniczych)43pojawiają się pod koniec lat napoleońskich; przybywać ich jednak zaczyna dopiero od około1880 roku.Sto lat temu nikt się jeszcze nie kąpał w Dębkach ani w Chałupach.Pierwsze kursy nauki pływania zorganizowano w Bordeaux w roku 1913.Nie cieszyły sięfrekwencją.Człowiek nie ryba, żeby przemieszczać się w wodzie.A i rybka lubi pływać wczym innym.44Kot Najlepiej cicho siedzieć sobie w jamie,A opatrzywszy zewsząd bez łoskotuAni być z kotem, ani przeciw kotu.Tak doradza biskup Ignacy Krasicki i trudno odmówić jego słowom zdrowego rozsądku. Ani z kotem, ani przeciw kotu.Kompromis, pluralizm, tolerancja.Cóż, kiedy należę dopodgatunku homo sapiens kotów akurat nie znoszącego.Nie jestem w tym wstręcieodosobniony.Podzielali go i święty Ludwik IX, król Francji, a mój patron, i Ludwik XIV, iSpinoza, i król polski Wacław - Czeskim pospolicie zwany.Nie tylko oni. Kot - pisał około 1180 w �De nugis curialium� teolog angielski Walter Map - jestzwierzęciem ciemności, czyli piekła i potępienia.Nie kto inny niż przebrzydłe czarowniceszerzące pózniej śmierć, szkodę i zgorszenie całują koty pod ogonem.Z kolei w Contre lesh�r�tiques de son temps , dziele wydanym między 1189 i 1202, dowodzi Alain de Lilie, iżnawet nazwa heretyckich katarów wywodzi się od kotów: chat-chathares-cathares.BiskupParyża Wilhelm z Owemii w 123l widział na własne oczy, co poprzysiągł uroczyście przedtrybunałem królewskim, samego Lucyfera w postaci czarnego kota.Nic dziwnego, że 13czerwca 1233, w bulli Vox in Roma , potępia papież Grzegorz IX diaboliczne koty jakotakie, które to oskarżenie podejmuje i przekonywająco uzasadnia Cezary de Heisterbach w Dialogus miraculorom.Spalony na stosie w Vesoul, w 1620 roku, Jean Boille zeznał, żewłaśnie koty skłoniły go do występku i zaparcia się wiary.Rzecz tym bardziej zrozumiała, iżpo francusku la chatte - kotka, oznacza kobiece włosy łonowe, a nawet cały wzgórekWenery.Jean Boille mówił wprawdzie w śledztwie wstępnym o kotach burych, ale już popierwszym przesłuchaniu z udziałem mistrza katowskiego przyznał, zgodnie z teologią, żejeszcze gorsze są czarne, które po prostu działały za pośrednictwem burych i łaciatych.Musimy z ulgą podkreślić, że sąd docenił sprostowanie grzesznika i w uznaniu jegoprawdomówności zgodził się na uduszenie przed spaleniem.Wspaniałomyślność ta nie mogła jednak, co jest chyba rzeczą oczywistą, obejmowaćsamych kotów.24 czerwca 1604 nakazuje więc król Henryk IV, ku czci świętego JanaChrzciciela, spalenie na placu de Gr�ve beczki, czyli około setki kotów.Jest w tymkontynuatorem starej francuskiej i chrześcijańskiej tradycji.Niestety, w trakcie ceremonii,słysząc miauczenie kremowanych, następca tronu - pózniejszy Ludwik XIII rozwrzeszczałsię strasznie, żądając ułaskawienia.Racja stanu nie może się jednak uginać przed kaprysamimałolatów.Koty dopalono do końca.Sam Ludwik XIII, kiedy dorósł i wziął w swoje ręceodpowiedzialność za losy kraju, też palił po beczułce mruczków przy okazji większych świąt.Przyznać mu jednak trzeba, iż dbał - wydał w tym celu specjalne rozporządzenia - żeby byłyto tylko koty najzupełniej czarne.Drugim, obok Delfina, obrońcą skazanych okazał się na placu de Greve niejaki Antoine deMerves.Nie, nie chodziło mu o koty w ogóle, ale o jednego konkretnego zwierzaka.Kroniki45przekazały nam nawet jego imię: Milou.Był czarny, acz z paroma białymi łatami, a przedewszystkim miauczał niezrównanym, najwspanialszym ponoć w Europie basem.O co chodziło? - Rzecz prosta.Od średniowiecza po XVII wiek nic nie budziło większegozachwytu melomanów niż tak zwane kocie organy.Od dwunastu do dwudziestu czterechkotów (gama zależała od wrażliwości muzycznej organisty) wsadzano do małych skrzynektak ciasnych, żeby zwierzęta nie mogły się ruszać.Przez odpowiednie dziurki wyciągano imogony na zewnątrz.Ogony, żeby uzyskać przewidziany zestaw miauczeń, mógł teraz artystapociągać, nakłuwać, przypalać lub obstukiwać odpowiednim młoteczkiem.W 1549 takimiwłaśnie organami witała rada miejska Brukseli króla Hiszpanii Filipa II, który zachwyconybył skalą kocich pień od altu do basu [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki