Władysław Wężyk Podróże po starożytnym wiecie

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W nim podróżni z zapowietrzonych krajów przybywający odsiadują kwarantan-nę, o ile nie zdołają wyrobić sobie z trudnością udzielanego pozwolenia odbywania tejże nawłasnym pokładzie, w razie gdy dopełniają tej formalności nie w celu komunikowania z mia-stem, ale w zamiarze oczyszczenia się w Grecji przed udaniem w dalszą podróż na zachód,otrzymawszy od władz lekarskich i rządowych puryfikacyjne świadectwa.co zmniejsza imczasami kwarantannę w portach zachodnich, a czasami na nic też nie służy.Tu odbierają tak-że podatek osobowy, a poborcy spekulują na podróżnych wymagając od nich niemałychopłat.Podobny h a n d e l97b i a ł y m i prowadzą we wszystkich portach Grecji uprzywilejowani monopoliści.Rzeczpodobna i w portach włoskich się praktykuje, Włosi bowiem, jak wiadomo, chętnie Grekównaśladują, jak dawniej w sztukach pięknych, tak dziś w niepięknych sztukach.Podróżny nasz dotknąwszy stopą greckiej ziemi udał się w głąb wysepki za janczarem, okilkanaście kroków przed nim z ostrożnością postępującym.Od samego brzegu szedł wedleniego strażnik zdrowia przydany do jego osoby, trzymając w ręku długi kij, żelaznym hakiemzakończony, aby w razie zbliżenia się zapowietrzonego do jakiego dobrego przewodnika za-razy wnet go tym hakiem bez ceremonii odciągnąć.Stanęli wreszcie wpodle lichego domku,tylekroć razy przeklinanego we wszystkich wschodnich i zachodnich dialektach od maryno-wanych w nim jak śledzie w beczce podróżnych, a janczar wskazał swoją buławą przyległyogródek, wysoką drewnianą kratą w czworobok otoczony.Strażnik stanął o dziesięć krokówod wejścia, trzymając hak do ataku, a podróżny przesunął się jak sylf brodaty przez wąskiewejście, nie dotykając się nawet progu.W razie bowiem dotknięcia próg ten nieszczęśliwyspaleniem na stosie zostałby ukaranym.Z drugiej strony kraty, wejściu przeciwległej, siedział na plecionym ze trzciny stołku po-ważny starzec w fioletowej szacie z dość grubego sukna, w kapeluszu z góralskimi skrzydła-mi.W ręku miał wysoką trzcinę bez ozdób, na piersiach nieco wytarty starością złoty łańcuch,a siwa jak śnieg broda aż po sam pas mu spadała, zakrywając wiszący na łańcuchu kościelnyorder.Wyraz twarzy tego osiemdziesięcioletniego starca był poważny i słodki zarazem.Z wej-rzenia nie można było osądzić, do jakiego należał europejskiego narodu.Cała postać jego przypominała duchowną osobę wyższego dostojeństwa z czasów naszegoZygmunta Starego.Starzec uderzał wzrostem wysokim, chociaż już był pochylony wiekiem izajmował niskie siedzenie. Witaj, mój synu! rzekł biskup do młodego wędrowca, któren, ukłoniwszy mu się zuszanowaniem, na znak jego zajął miejsce na ławeczce o parę kroków od kraty oddalonej, awewnątrz tej przezroczystej klatki położonej. Dzisiejsze ranne wypadki zaszłe w porcienaszym, a szczęśliwie dzięki Najwyższemu zakończone, skłoniły mnie do odwiedzenia ciebie,mój synu.! Obiecałem ci to już był w liście pisanym z mojej góry w odpowiedzi na ten, któ-rym mnie przed dziesięciu dniami zawiadamiałeś o twym przybyciu do portu naszego.Obec-nie wychodzi już wkrótce czas waszej kwarantanny; postanowiłem więc przepędzić wieczórdzisiejszy z tobą i jak tylko umilkła burza, zstąpiłem z mojej góry, aby zajrzeć zarazem domego wiejskiego domku i ogródka.To mówiąc wskazał o parę tysięcy kroków za sobą, w wąwozie pomiędzy dwiema górami,biały włoski pałacyk wśród pomarańczowego i oliwnego ogrodu.Podróżny skłonił się raz jeszcze z uszanowaniem, a widać było z oczów jego, że gdyby niekrata, uściskałby chętnie dłoń przyjazną zacnego starca. Czcigodny ojcze! rzekł doń po chwili nie zapomniałem przyjemnej doby, którą spę-dziłem z wami przed rokiem tam na górze, w przybytku, z którego, jak król ptaków ze skali-stego gniazda, czuwacie troskliwie nad waszymi pisklętami.Nie zapomniałem też i rozmówwaszych w czasie naszej dwudniowej morskiej podróży z Aten do Napoli di Romani, stokroćwięc wdzięczen wam jestem obecnie za udzielanie mi chwil tak pożądanych, po raz ostatnizapewne w naszym życiu. W istocie rzekł monsignior Bianchi spotkanie z podróżnymi wśród tych krajów mie-ści w sobie częstokroć uroczyste wrażenia.Człowiek wiedząc dobrze o ulotności chwil tychtraci doczesność z uwagi i jest z drugim człowiekiem nie jako potrzebnym mu w tej lub owejsprawie pomocnikiem, którego biernie używa, ale jako z udzielną potęgą, w chwili zetknięciasię z którą cała przeszłość zlewa się w punkt elektryczny i wlewa w podobną swojej duszę.Jest to wylanie się przeszłości w wieczne morze pamięci.98Dziś rano mówił dalej byliście w niebezpieczeństwie.Patrzałem na was z okien mojejcytadelki i modliłem się także za was w moim kościółku.Poczciwy Kanaris (dawny już mójprzyjaciel) przybył wam w sam czas z ratunkiem.Nie pierwszy to raz Bóg zsyła mi tego po-mocnika ubłagany gorącymi modłami moimi.Przed dwunastu laty, gdy jeszcze morscy korsa-rze z wysp pobliskich lub od brzegów Barbarii napadali niespodzianie na miasto nasze, całaludność dolnego miasta w górę postępowała, mieszkańcy zaś górnego chronili się do kościołai mieszkania mego, wewnątrz podwórza murem otoczonego mojej cytadeli.Okropne to by-wały chwile.! Ze szczytów wieży kościelnej kazałem dzwonić we wszystkie dzwony, wysy-łałem rybackie łodzie do Aten lub do wysp pobliskich, koło których krążyły nasze wojennebrygi i kotery32.Zbójcy zaś przez ten czas wyrzynali tych, co nie zdążyli się schronić w górę,palili, rabowali, ładowali swoje statki, aż dopóki nie przybył wezwany przeze mnie Kanarislub inny jaki waleczny grecki żeglarz, któren otworzył mieszkańcom wolny powrót do spu-stoszonych domów, wyrżnąwszy nieraz w pień korsarzy.Nieraz też miasto nasze (jak i każdew Grecji) zakrwawił morderczy oręż oddziałów wysyłanych przez Mehmeda pod dowódz-twem groznego Ibrahima.Jako Włoch i katolicki biskup miałem pewną moralną obronę, któ-ra, nie wiem, o ileby mi jednak posłużyła bez murów mej warowni.W tych chwilach takżemoje wraz z obcymi owieczkami chroniły się do mej zagrody przed żarłocznym wilkiem.Tomiasto tak brudne, przez którego wąskie (u góry szczególnie) uliczki zaledwo się w zwyczaj-nym razie przecisnąć zdołasz bez omdlenia, odurzony nieczystymi wyziewy, po każdej takiejprzygodzie przedstawiało ohydny widok rzezniczych jatek, a zaledwo minęło niebezpieczeń-stwo, mieszkaniec wracając do wad, zabobonów i przesądów, przez swych nauczycieli w nimczęstokroć pielęgnowanych, nie potrzebując już pomocy starego biskupa, odwracał z pogardągłowę, gdy go ten zachęcał do oczyszczenia ulic z krwi, z członków ludzkich, zgliszczów,spalenizny i rozszarpanych krwawych łachmanów, na stosie których siedząc w słodkiej nie-czynności palił jak dawniej tureckie nargile lub wywijał pod wichą skoczną r o m � j k e,wodząc za sobą na brudnej chuście kilka dziewic z wschodnim przepychem i niechlujstwemprzybranych.Zwiedziłeś, mój synu, wszystkie zakątki tego sławnego ludu, widziałeś więcprawie wszędzie uschłą latorośl, co rozwita niegdyś duchem Pitagorasa i Platona wydawałatak bujne owoce.Rozniósł wiatr po świecie prochy mędrców Attyki, znikła pamięć cnót, wy-chowaniem spartańskim wykształconych.Greczyn jest teraz rozwiązłym i płochym jak Euro-pejczyk, a gnuśnym i mściwym jak Turek.Zachował tylko spartańską pogardę dla nauk iobojętność na krwi, nawet swojej własnej, rozlanie.Ta ostatnia cecha jego, walecznych nie-gdyś mężów wydająca, przy braku cnót domowych w zbójectwo się przeistacza [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki