[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Uważamy to za jeden z najszkodliwszych błędów, za istne pomieszanieformy z rzeczą samą i twierdzimy stanowczo, że w tej formie wojny, którąnazywamy obronną, nie tylko zwycięstwo jest bardziej prawdopodobne,ale także można osiągnąć wielkość jego i skuteczność podobnie jak przynatarciu; dzieje się to nie tylko w sumie ogólnej powodzenia wszystkichbitew, które tworzą kampanię, lecz także w bitwie poszczególnej, jeślipodczas niej nie zbraknie dostatecznej siły i woli. ROZDZIAA DZIESITYPozycja obronnaKażda pozycja, na której przyjmujemy bitwę, posługując się przy tymterenem jako środkiem ochronnym, jest pozycją obronną.I nie czynimytu żadnej różnicy bez względu na to, czy bodziemy się zachowywali przytym więcej biernie czy też raczej zaczepnie.Wynika to już z naszegoogólnego poglądu na obronę.Można by było dalej nazwać tak każdą pozycję, na której wojsko,wyruszając przeciwko wrogowi, przyjęłoby bitwę na wszelki wypadek,gdyby wróg go na tej pozycji dopadł.Tak odbywa się w gruncie rzeczywiększość bitew, a w całym średniowieczu nie było mowy o niczyminnym.Nie jest to wszakże przedmiot, o którym tu mówimy.Ogromnawiększość wszelkich pozycji jest tego rodzaju i pojęcie pozycji w prze-ciwieństwie do obozu marszowego już tutaj wystarczy.Pozycja, którąokreślamy specjalnie jako pozycję obronną, musi być jeszcze czymśinnym,Oczywiście, przy rozstrzygnięciach na zwyczajnej pozycji przeważapojęcie czasu.Wojska zbliżają się ku sobie, aby się spotkać.Miejsce jestrzeczą podrzędną, wymaga się tylko, aby nie było nieodpowiednie.Przywłaściwej pozycji obronnej natomiast przeważa pojęcie miejsca, roz-strzygnięcie musi zapaść w danym miejscu, a raczej głównie dziękidanemu miejscu.Tu mówimy tylko o takiej pozycji.Wpływ miejsca będzie tu dwojaki, raz mianowicie, gdy ustawione wdanym punkcie siły zbrojne wywierają pewne działanie na całość ope-racji, a po drugie, gdy teren służy danym siłom zbrojnym jako ochrona ipomoc.Jednym słowem, będą to wpływy strategiczne i taktyczne.Wyrażenie pozycja obronna wypływa, jeśli chcemy być ściśli, tylko zewzględów taktycznych, gdyż względy strategiczne, czyli oddziaływanieustawionych w danym miejscu sil zbrojnych na obronę kraju przez samfakt swego istnienia, mogą się stosować również do wojsk działającychzaczepnie.Oddziaływanie strategiczne danej pozycji da się wykazać w pełnym świetle dopiero pózniej przy omawianiu obrony teatru wojny, tutaj chce-my o niej wspomnieć tylko tyle, ile można o tym powiedzieć już teraz.W tym celu musimy poznać bliżej dwa pojęcia, które są do siebiepodobne i często miesza się je ze sobą, a mianowicie obejście danejpozycji i ominięcie jej.Obejście pozycji dotyczy jej frontu i stosuje się albo dla natarcia nanią z boku czy nawet z tyłu, albo też dla przecięcia jej linii odwrotowej ipołączeń.Pierwsze, a mianowicie natarcie z boku i z tylu, jest natury taktycznej.W naszych czasach, gdy ruchliwość wojsk jest tak wielka i wszystkieplany bitew skierowane są mniej lub więcej na obejście i na bój z otocze-niem, każda pozycja musi być na to przygotowana, a chcąc zasłużyć namiano silnej, musi oprócz silnego frontu uwzględniać również przynaj-mniej dobre możliwości walki dla boków i tyłów, jeśli są one zagrożone.Obejście więc w zamiarze napadnięcia na pozycję z boku lub tyłu nieczyni jej nieużyteczną, natomiast bitwa stoczona na tej pozycji zależy odjej znaczenia i musi obrońcy zapewnić takie korzyści, jakich w ogólemógłby się on od tej pozycji spodziewać.Jeśli nacierający obejdzie pozycję w zamiarze oddziaływania na jejlinię odwrotową i połączenia, to jest to okoliczność natury strategicznej.Wtedy chodzi o to, jak długo pozycja to wytrzyma i czy nie przetrzymapod tym względem nieprzyjaciela.Jedno zaś i drugie zależy odpołożenia danego punktu, tzn.głównie od stosunku obustronnych liniipołączeń.Dobra pozycja powinna tutaj zapewnić przewagę armii bronią-cej się.W każdym wypadku nie spowoduje to nieużyteczności pozycji,przeciwnie, co najmniej zneutralizuje przeciwnika, który w ten sposóbzajmuje się tą pozycją.Jeśli jednak nacierający, nie troszcząc się o istnienie sil zbrojnychoczekujących na niego na pozycji obronnej i dążąc do swego celu,kieruje swoje siły główne inną drogą, wtedy omija on tę pozycję.A jeślibędzie w możności przeprowadzić ten manewr bezkarnie, to podokonaniu go zmusi nas natychmiast do opuszczenia pozycji, czyniąc jąprzez to nieużyteczną.Nie ma prawie takiej pozycji na świecie, której by we właściwym tegosłowa znaczeniu nie można było ominąć.Wypadki bowiem takie, jakprowadzący na Krym Przesmyk Perekopski; nie zasługują niemal nauwzględnienie z uwagi na swą rzadkość.Niemożliwość ominięcia pozycjimusi więc polegać na szkodach, na jakie by się naraził nacierającywskutek jej ominięcia.Na czym polegają te szkody, będziemy mielilepszą sposobność wspomnieć w jednym z następnych rozdziałów.Mogą one być wielkie albo małe, ale w każdym razie są równoważnikiemza chybione działanie taktyczne pozycji i wraz z tym działaniem składająsię wspólnie na cel pozycji.Z tego, cośmy dotychczas rzekli, wynikły dwie właściwości strategicz- ne pozycji obronnej:1.%7łe nie można jej ominąć;2.%7łe w walce o linie połączeń jest ona korzystniejsza dla obrońcy.Do tego musimy dodać jeszcze dwie inne właściwości, a mianowicie:3.%7łe wzajemny stosunek linii połączeń wpływa dodatnio również i naukształtowanie się bitwy;4.%7łe ogólny wpływ terenu jest korzystny.Wzajemny stosunek linii połączeń ma bowiem nie tylko wpływ namożliwość ominięcia danej pozycji lub odcięcia czy też nieodcięcia nie-przyjacielowi środków żywności, lecz także i na cały przebieg bitwy.Skośna linia odwrotowa ułatwia nacierającemu obejście taktyczne iutrudnia własne poruszenia taktyczne podczas bitwy.Skośneuszykowanie się w stosunku do linii połączeń często nie jest jednak winątaktyki, lecz tylko konsekwencją biednego wyboru punktu strategicznego.Nie można go np.uniknąć, jeśli droga w okolicy pozycji przybieraodmienny kierunek (Borodino 1812); nacierający znajduje się wtedy wkierunku obchodzącym nas, nie zmieniając swego uszykowaniaprostopadłego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]