[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Na południu ważny szlak z Kijowa wiódł teraz przez Kraków, bo Węgrzywyparli go bardziej na zachód z zakarpackich regionów.To wszystko grało poważną rolę, ale nie wyczerpywało kwestii.Ponowny rozwój wyniknąłprzede wszystkim z udoskonalenia rolnictwa.Ono decydująco wpływało na przemianyspołeczne i polityczne.Zacofana metoda uprawy żarowej ustąpiła miejsca orce sprzężajnej.Klasy ziarna lepszych gatunków znajdowane po grodach dowodnie świadczą o tworzeniu sięwiększej własności typu feudalnego.Tylokrotnie już wspomniane fakty, jak zróżnicowaniezajęć na miejskie i wiejskie, wydzielanie się części ludności ze wspólnot terytorialnych,charakterystyczne zmiany w sposobie budowy grodów - to całkiem wyraznie mówi opogłębiającym się nieustannie podziale społecznym mieszkańców kraju.Lata sześćdziesiąte Xwieku, które tradycyjnie przyzwyczajono się uważać za sam początek historii polskiej, wgruncie rzeczy oglądały już zakończenie procesu - państwo zorganizowane w pełni,skrystalizowany rezultat tendencji różnicujących społeczeństwo.Rok 966 nadal sankcjęreligijną władzy monarszej, od dawna istniejącej.Istnieje więc chyba podstawa do zaryzykowania tezy, że fakt upadku CesarstwaRzymskiego oraz wędrówek słowiańskich odroczył moment zorganizowania się na naszych122 ziemiach jednolitego państwa.Jego fundamenty materialne zaczęty przecież w okresierzymskim całkiem wyraznie krzepnąć.Zjawiska historyczne szerszej natury przyhamowałyjednak ten rozwój.Ciekawa rzecz, czy w państwie Piastów istniała tradycja - wspomnienie o dawniejszejepoce pomyślności? Profesor Kazimierz Tymieniecki zwraca uwagę na interesujące zjawisko.%7łyje u nas mianowicie przekonanie o sędziwym wieku i ważnej ongi roli Kruszwicy.Ztamtejszą Mysią Wieżą (którą wybudował Kazimierz Wielki) nawet literatura wiążenajstarsze, legendarne wydarzenia.Tymczasem nie posiada to uzasadnienia zródłowego.Opowieści o Piaście i Popielu całkowicie należą do Gniezna i dopiero kronikarz wielkopolskiz XIV stulecia usiłował zaczepić je o Kruszwicę.Czemuż jednak wybrał sobie właśnie tomiasto? Być może dlatego, że nawet w póznym średniowieczu utrzymywały się jakieśtradycje o dawnej wielkiej roli grodu i okolicy.Tak się niefortunnie złożyło, że nigdy nie byłem w Kruszwicy.Wykopaliska tam sięoczywiście prowadzi.Stwierdzono, że w okresie rzymskim było tam osiedle.Odnalezione wKruszwicy importy z cesarstwa mają nie lada rangę: skarb srebrnych denarów i złotywisiorek, zdobiony granulacją.W odległych od Kruszwicy o dziewięć kilometrówLachmirowicach odkrył magister Zielonko rzeczy, od których Muzeum Pomorskie dosłowniespęczniało.A zatem ta połać kraju w okresie rzymskim przodowała.Potwierdziło się.Wspomnienia o starych osiedlach potrafią się długo utrzymywać wśród ludności.W tychsamych Lachmirowicach, kiedy już zbadano cmentarzysko, trzeba było szukać śladów siedzibmieszkalnych.Kopacze wzięli pod uwagę miejscową tradycję ustną, która wskazywała nawzniesienie nad Gopłem, będące ongi półwyspem.Pagórek ten nosi nawet nazwę StarychLachmirowic.Wnętrze jego kryło zabytki zarówno z okresu rzymskiego, jak i znaczniestarsze, z epoki żelaza.Badania szeroko prowadzone metodą naukową przekonały nas także i o tym, że nie wolnolekceważyć podań.Mieszkańcy Czermna w Hrubieszowskiem zawsze uparcie twierdzili, żewioska ich stoi na tym samym miejscu, gdzie wznosiło się kiedyś potężne miasto Czerwieńsk.Uczeni skreślili z tej nazwy tylko dwie ostatnie spółgłoski.Resztę potwierdzili.III123 Powracamy do Małopolski, której historia, dzięki archeologom, sięgnęła raptem o dobrychkilka stuleci wstecz.Już zbratała się wiekiem z ptolemeuszowym Kaliszem i zdradza ambitnetendencje do zrównania się z Biskupinem.W dwa dni po wizycie w Igołomi wyruszyłem do Tyńca.%7łałowałem, że i po tamtej stronieKrakowa nie zaczęto jeszcze budować jakiejś Nowej Huty
[ Pobierz całość w formacie PDF ]