[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ideą tej pracy nie jest jednak rozstrzyganie owego sporu, ajedynie przeprowadzenie rzetelnych badań empirycznych z wykorzystaniem idei badańsystemowych.Dlatego też o każdym, bądź o większości z wymienionych zagadnień będziemożna przeczytać w kolejnych rozdziałach, gdzie, jednak główny nacisk będzie położony nauwzględnienie specyfiki badanego systemu społeczno - kulturowego.Próba podsumowaniaPróba jednolitego uchwycenia skomplikowanej sytuacji społeczno – kulturowej, wjakiej znalazła się ludność obszaru Warmii i Mazur niesie ze sobą konieczność przyjęciapewnych metodologicznych założeń w kwestii tego, jak badać i czym badać ów region.Przyjęta procedura badań systemowych daje na dobrą sprawę wiele możliwości, jeżeli chodzio sam warsztat badawczy i operacjonalizację przedmiotu badawczego.Aby móc stwierdzić,która z prac ma najwięcej do zaproponowania, przeanalizowano stanowiska badawcze,zainteresowane rozpatrywaniem systemu, bądź systemów.Rozdział pierwszy rozprawyprowadził poprzez dekady badań i listy nazwisk naukowców, zajmujących się tą kwestią.Zpoglądów i koncepcji wynika fakt braku możliwości jednoznacznego wskazania, teoriinajlepiej obrazującej to, jak badać system w sposób najodpowiedniejszy.Dużo lepszymrozwiązaniem wydaje się czerpanie, w miarę postępowania badawczego, z niemal każdej znich.Od teorii klasycznych filozofów, którzy uważani są za prekursorów myśleniasystemowego, poprzez myśl filozofii nowożytnej, ewolucjonistycznej i organicystycznej, ażpo współczesny strukturalizm i funkcjonalizm.Z nurtu tego ostatniego w sposób szczególny,gdyż jak pisze Piotr Sztompka, może być on rozumiany, jako swoista szkoła myśleniasystemowego.163 W podobny sposób interpretowali rzeczywistość chociażby przedstawicieleorganicyzmu społecznego, ale naukowcy funkcjonaliści zamiast pojęcia „organizm” starali sięużywać pojęcia „system” o mocno zgeneralizowanym znaczeniu.Właśnie, ów zabieggeneralizacji starała się wykorzystać szkoła systemowa.Idealnie wiąże się on z działalnościąprzeciwną, czyli relatywizacją systemu, rozumianą, jako działalność mająca na celu163 Sztompka P., Op.cit., 1972, s.48 – 52.48uchwycenie systemu zarówno w konkretnie, realnie istniejących grupach społecznych, czyzbiorowościach, ale także nominalistycznie pojmowanych elementach życia społecznego,takich jak: system kultury, system osobowości, system gospodarki, czy polityki.Połączeniepowyższych optyk, pozwala chwytać system społeczny nie tylko na obszarze wielkich grupspołecznych, które często, z racji swoich uwarunkowań, uniemożliwiały inne działanie pozateoretycznym, ale także, daje paradygmatyczną podstawę do przeprowadzania badańempirycznych na mniejszą skalę.Możliwe staje się przeprowadzanie badań obejmujących zarówno holistycznietraktowane systemy, wraz z nominalistycznie rozumianą obecnością jednostki wewnątrz nich.Teoria systemowa może nie jest w stanie zlikwidować antynomii pomiędzy tymi dwomastanowiskami, ale na pewno jest w stanie włączyć je do równoległego badania, a samąsprzeczność znacząco odsunąć na margines, chwytając z obu teorii elementynajkorzystniejsze dla badacza.W przypadku takiego podejścia traci na znaczeniu zarzutuprawiania holistycznej metafizyki.A podstawą analiz staje się poszukiwanie ładu,równowagi, harmonii i stabilności, które mają powracać dzięki wbudowanym, wewnętrznymswoistym serwomechanizmom, przyczyniającym się do ich samonaprawy i regulacji.Ważnejednak, aby przypomnieć, iż do badań owych wykorzystywane będzie założenie osłabionegonominalizmu, dające możliwość zauważenia pojedynczej jednostki ludzkiej w kontekściewiększych, ponadjednostkowych układów systemowych.Sam system rozumieć będę jako uniwersalną strukturę istniejącą pomiędzy innymipodobnymi, posiadającą zhierarchizowany układ wewnętrznych elementów.Systemspołeczno – kulturowy w moim rozumieniu to taki układ, w którym najmniejszy elementstanowi jednostka.Ponad nią, w sposób nieuświadomiony przez jednostkę, funkcjonujewłaśnie owa struktura, posiadająca scalającą i hierarchizującą wartości cechę uwidaczniającąsię w postaci kultury regionalnej.Jak się to dzieje i czy mamy z podobnym działaniem doczynienia w odniesieniu do konkretnego systemu społeczno – kulturowego, udowodnić jestniezwykle trudno, jednak postaramy się przybliżyć ów obraz w rozdziałach następnych.49Rozdział II.Kategoria kultury w praktycebadawczej2.1.Badania kulturowe i badania kultury.W socjologii ważnym obszarem zainteresowań jest kultura i elementy blisko z niązwiązane.Stanowi ona na tyle ważny przedmiot badawczy, że opisywana jest równie często,jak grupa społeczna, klasa społeczna, czy samo społeczeństwo.O powyższym świadczyćmoże obecność wśród katedr, czy wydziałów uniwersyteckich, tych zajmujących sięwyłącznie socjologią kultury.Poza tym, szczególnie w ostatnich latach, cały czas rośnieliczba dziedzin naukowych, których zadaniem jest zgłębianie kultury właśnie.Dopowyższego stwierdzenia pasuje wypowiedź Ulfa Hannerza, który, opisując swoistą „karierę”tego pojęcia w ostatnich dziesięcioleciach, pisze o prawdziwej „historii sukcesu
[ Pobierz całość w formacie PDF ]