JCPH

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Także Osborne spotkał się tego dnia z papieżem i usłyszał od niego, że Stolica Apostolska nie mażadnych pretensji do niemieckiego komendanta miasta i policji, szanujących neutralność Watykanu.W liściedo Londynu brytyjski poseł przytoczył opinię pewnej liczby osób, że [Pacelli] nie docenił swojego autorytetumoralnego i niechętnego szacunku, jakim z uwagi na katolików niemieckich darzyli go naziści.Przekonywałteż go, aby miał ten autorytet na uwadze, gdyż nadchodzące wypadki mogą stworzyć sposobność do zajęciastanowczego stanowiska 25.Pod koniec pazdziernika Osborne znów napisał do Londynu o deportacji.Poinformował MSZ, że, jaksię dowiedział, na wieść o aresztowaniach watykański sekretarz stanu wezwał do siebie niemieckiegoambasadora Weizs�ckera i wyraził protest.Według Maglionego, Weizs�cker natychmiast zaczął działać, wwyniku czego zwolniono tak dużą liczbę zatrzymanych. Tak więc - podsumował Osborne - interwencjaWatykanu przyczyniła się do uratowania większej liczby tych nieszczęśników.Ale kiedy zapytał sekretarzastanu, czy wolno mu ujawnić ten wielkoduszny i odważny krok Stolicy Apostolskiej, poproszono go odyskrecję. Powiedziano, że mogę to przekazać wyłącznie do waszej wiadomości - napisał Londynowi - alepod żadnym warunkiem rozgłaszać, gdyż opublikowanie informacji doprowadziłoby najpewniej do nowychprześladowań 26.Nie ulega wątpliwości, że Maglione wezwał do siebie Weizs�ckera i słownie zaprotestował, a zrozmowy z nim sporządził notatkę 27.Ale do uwolnienia wspomnianych %7łydów w żadnym razie nieprzyczynił się jego słaby protest.Twierdzenie, że dzięki temu wielu z nich odzyskało wolność, jestnieprawdziwe.Pięć dni po odjezdzie transportu ze stacji Tiburtina w Oświęcimiu i Brzezince zagazowano 1 060rzymskich deportowanych, a 149 mężczyzn i 47 kobiet zatrzymano do pracy niewolniczej.Tylko piętnaścioroz nich przeżyło wojnę, czternastu mężczyzn i młoda kobieta, Settimia Spizzichino, którą Mengele wykorzystałdo eksperymentów medycznych.Po wyzwoleniu obozu Bergen-Belsen, dokąd została przewieziona,znaleziono ją na stosie trupów, gdzie przespała dwa dni.Inicjatywy podjęte w imieniu Piusa XII przez Weizs�ckera i innych powstrzymały prześladowaniarzymskich %7łydów, ale tylko na jakiś czas.Po 16 pazdziernika działający pod niemieckim patronatem faszyści,którzy pozostali w Rzymie, wyłapali indywidualnie jeszcze 1 084 %7łydów i wysłali do włoskich obozówkoncentracyjnych, a stamtąd do Oświęcimia.Przeżyła tylko garstka.Do tych liczb trzeba dodać 70 %7łydówzabranych 24 marca 1944 roku z rzymskich więzień i wraz z 265 nieżydowskimi zakładnikami straconychprzez gestapo w Jaskiniach Ardeańskich w odwecie za partyzancki zamach bombowy na niemieckie oddziałyprzy Via Rasella w Rzymie.Nieokreślona liczba pozostałych rzymskich %7łydów uniknęła aresztowania, ukrywając się wchronionych mocą Stolicy Apostolskiej eksterytorialnych instytucjach kościelnych w Rzymie oraz w samymmieście Watykan.Zgodnie z tradycyjną włoską gościnnością i opiekuńczością, jaką przez ubiegłe dwa lataotaczano %7łydów we włoskich strefach okupacyjnych, ich ochroną zajmowali się głównie zwykli duchowni iświeccy katolicy.Co jednak z ponad tysiącem %7łydów wywiezionych tuż spod murów Watykanu?Kiedy los aresztowanych został przypieczętowany i za pózno już było na pomoc i ratunek, wnumerze L Osservatore Romano z 25-26 pazdziernika 1943 roku ukazał się artykuł, którego autor osiągnąłw kadzeniu niewyobrażalne szczyty. Dostojny papież, jak dobrze wiadomo (.) na jedną chwilę nie zaprzestał czynić wszystkiego co wjego mocy, aby nieść ulgę w cierpieniu, które we wszystkich swoich przejawach jest następstwem tej okrutnejpożogi.Wraz z nawałą tak wielkiego zła powszechna, ojcowska miłość papieża tylko się wzmogła - nie znagranic narodowości, religii ani rasy.Różnorodna, niestrudzona działalność Piusa XII nasiliła się jeszcze bardziej ostatnimi czasy w obliczupomnożenia się cierpień tylu nieszczęśliwych ludzi.Przeczytawszy ów panegiryk, Weizs�cker wysłał jego przekład do Berlina wraz z listemwprowadzającym: Pomimo nacisków z wielu stron, papież nie dał się nakłonić do ostentacyjnego skrytykowaniadeportacji rzymskich %7łydów.Choć z całą pewnością ma świadomość, że nasi przeciwnicy wykorzystają toprzeciwko niemu, a koła protestanckie w krajach anglosaskich zrobią z tego użytek w antykatolickiejpropagandzie, to w tej delikatnej kwestii zrobił wszystko co możliwe, aby nie nadwerężyć stosunków znaszym rządem i niemieckimi władzami w Rzymie.A ponieważ nie będzie dalszych niemieckich akcjiprzeciw %7łydom, można uznać, że ta, tak nieprzyjemna z punktu widzenia niemiecko-watykańskichstosunków, sprawa została załatwiona.W każdym razie świadczy o tym niezbicie sygnał z Watykanu.�L Osservatore Romano� z 25-26pazdziernika zamieścił na czołowym miejscu półoficjalną, napisaną w typowym dla tej gazety zawiłym,mętnym stylu enuncjację o miłosierdziu papieża, w której stwierdza się, że Pius XII otacza ojcowską troskąwszystkich ludzi bez względu na narodowość, wyznanie i rasę, a jego różnorodna i niestrudzona działalnośćostatnimi czasy jeszcze wzrosła w następstwie większych cierpień mnóstwa nieszczęśliwych ludzi.Oświadczenie to, którego tłumaczenie załączam, można przyjąć bez zastrzeżeń, ponieważ tylkobardzo niewielu doczyta się w nim jakiejkolwiek aluzji do kwestii żydowskiej 28.Powyższy list świadczy o tym, jak subtelną podwójną grę prowadził niemiecki ambasador w sprawiedeportacji.To właśnie on przyczynił się do powstrzymania dalszych aresztowań %7łydów, strasząc papieskimiprotestami, z którymi Pius XII nie zamierzał występować.Kiedy grozba aresztowań ustała, mógł w spokojuducha mówić o papieskiej gotowości do zachowania milczenia.Co jednak z tysiącem tych, którzy straciliżycie? Swoją decyzją z 16 pazdziernika, aby nie występować z ostentacyjną krytyką w ich sprawie, EugenioPacelli skazał ich na śmierć, a uczynił to nie tyle ze strachu przed jeszcze większymi represjami, co z obawyprzed komunistami.Bezimienny urzędnik w Berlinie podkreślił w liście Weizsackera znamienne zdania:Papież nie dał się nakłonić do ostentacyjnego skrytykowania deportacji rzymskich %7łydów (.) w tej delikatnejkwestii zrobił wszystko co możliwe (.) można uznać, że ta, tak nieprzyjemna z punktu widzenia niemiecko-watykańskichstosunków, sprawa została załatwiona 29.Jak rzeczywiste było jednak ryzyko odwetu SS w reakcji na papieski ostentacyjny protest przeciwkodeportacjom z 16 pazdziernika? Jak dalece możliwe było wkroczenie esesmanów do Watykanu i aresztowaniepapieża?Plan porwania PacellegoPrzedstawiciele władz okupacyjnych w Rzymie nie byli jedynymi Niemcami, którzy jesienią 1943roku rozważali następstwa gwałtownego odwetu na Watykanie.Kwestię tę był zmuszony rozważyć samHitler, planujący schwytać Piusa XII i przywiezć go do Niemiec.26 lipca 1943 roku (perorując w swojej kancelarii) wypowiedział osławione słowa: Wejdę prosto doWatykanu.Myśli pan, że Watykan robi na mnie wrażenie? Najmniejszego.(.) Wypędzimy stamtąd to stadoświń! (.) A przeprosimy potem [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki