matka nexo m.

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Znów nadszedł dla Halvora okres ciężkiej pracy; był naprawdę pilny i w godzinach odpo-czynku, krzepił duszę obrazami poetów-kapłanów, którzy w długich surdutach wędrują dro-gami i polami, tworząc obrazy poetyckie w proroczym widzeniu, na pozór prozaiczni, istot-nie jednak, na orlich skrzydłach swego ducha, ponad obłoki, wzniesieni.Ale wreszcie pracastała się dlań nieznośna.A kiedy sobie uświadomił, że nawet przy nadludzkich wysiłkach ipośpiechu, pieniądze jego narzeczonej nie wystarczą na opłacenie całych jego studiów i że wten sposób pozbawi ją wszelkich środków, nie osiągnąwszy tego, czym mógłby jej to wyna-grodzić postanowił ostatecznie porzucić teologię.Od czasu do czasu zjawiał się jeszcze nawykładach i w ten sposób udało mu się w ciągu pół roku zasypywać piaskiem oczy smokowi,który w postaci starego profesora stał na straży.Ale i to stało się dla niego ciężarem i w końcuprzestał w ogóle się pokazywać.Po tym fakcie nastąpiły listy z pogróżkami starego probosz-cza, ale gdy jednak nie odniosły skutku pomoc ustała.Po raz pierwszy w życiu został pozostawiony sam sobie.Położenie wydawało mu się dośćpikantne, zwłaszcza z początku, kiedy miał jeszcze parę groszy.Dopiero gdy i to zródło wy-schło i większość przedmiotów, nabytych przez szereg lat dla własnej wygody, została sprze-dana, położenie stawało się uciążliwe.Dopominał się u swoich przyjaciół o sumy, które impożyczył w okresie swej świetności, i nabierał ich na dalsze drobne pożyczki.To, oraz pie-niądze przesyłane mu przez narzeczoną, za plecami proboszcza, stanowiły wszystko, z czegosię utrzymywał.49Kiedy siedział w domu głodny, napadała go nieprzezwyciężona ochota fantazjowania natemat wielkich liczb.Zaczął obliczać, co w przeciągu tych kilku lat pożyczył od swej narze-czonej pożyczył było śmiesznym wyrażeniem jeżeli chodziło o nich, ale wszystko jedno jednak pożyczył.Wynosiło to ściśle 7870 marek i 50 fenigów.W obliczeniu pożyczki, do-kładnie co do grosza, leżało pewne zadowolenie, które wzmacniało jego poczucie prawa; byłocoś pociągającego w operowaniu liczbami dokładnie, nawet nieraz drobiazgowo dokładnie.Pożyczką, jak to było powiedziane, nazwać tego nie było można, raczej kapitałem obroto-wym.Dla niej była to siejba, mająca przynieść bogaty plon: całe życie w wygodzie, bez trosko chleb powszedni.Nie chciał jednak zapomnieć, że był jej winien wdzięczność, zarówno zate 50 fenigów, jak za 7870 marek.Wielkość sumy nic tutaj nie znaczyła; to co cenił tak wyso-ko, była to dobra wola.Między tym, leżały ciche godziny cichego smętku, w których głód stawał się niejasnymuczuciem żałości, nad cierpieniami, nie własnymi tylko, lecz całej ludzkości; wtedy zajmo-wały go idee humanitarne, zmierzające do uszlachetnienia rodu ludzkiego.Uniwersytety lu-dowe zaczynały wówczas skupiać uwagę szerokich kół, i Halvor, między innymi, nosił się zplanem założenia wyższej uczelni na wielką skalę.Miała być zbudowana przez akcyjne towa-rzystwo, i takiego typu, że najlepsza młodzież kraju znalazła by w niej miejsce.Dość jużnasłuchał się o tych uczelniach, by móc przypuszczać, że nie będzie mu trudno stanąć naczele takiego przedsiębiorstwa.Ażeby zostać dyrektorem takiej szkoły, trzeba było umiećśpiewać, przy każdej sposobności cytować Grundtwiga i Bj�rnsona i umieć głośno odczyty-wać Jonasa Lie.Ze śpiewem i czytaniem dałby sobie radę, gorzej było z cytatami dziełGrundtwiga; ale i ta trudność mogłaby pewnie zostać pokonana.Kiedy rozwijał przed przyjaciółmi swe idee humanitarne, dodawali mu otuchy, a ich uzna-nie dobrze nań działało.Tylko jeden z nich, ten, który mu, w swoim czasie, pomógł przyzmianie nazwiska, człowiek niezadowolony i usposobiony krytycznie, który zawsze był wopozycji i nigdy nie oceniał go należycie, uśmiechał się sceptycznie.Halvor nigdy go nieznosił i zadawał się z nim jedynie dlatego, że musiał.Albowiem inni cenili go bardzo i nazy-wali swoim nieczystym sumieniem.Kiedy jednak zaczął swą obrzydliwą krytyką druzgotaćhumanitarne plany Halvora, pragnąc dowieść z całą gwałtownością, że są puste i samolubne,inni zagłuszyli go tupaniem i okrzykami. Zostań aktorem mówił wtedy do Halvora kąśli-wie jedynie w tym kierunku masz zdolności.Albo zostań tym, czym jesteś estetyzującympróżniakiem. Była to w jego ustach najgorsza obelga [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki