[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.24Nie ma potrzeby żądać rozwiązania stosunku pracy, skoro już następnego dnia może dojść do jegonawiązania. 4.Rodzaje wieku emerytalnego 2454.Rodzaje wieku emerytalnegoW odniesieniu do ogółu ubezpieczonych prawo do emerytury warunkuje osiągnię-cie wieku 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.Jest to tzw.podstawowy wiekemerytalny.Niektóre grupy ubezpieczonych mogą przechodzić na emeryturę w wiekuemerytalnym ustalonym na poziomie o kilka lat niższym niż wiek podstawowy25.Niższy wiek emerytalny ma zastosowanie tylko w odniesieniu dowiek podstawowyubezpieczonych urodzonych przed 1 stycznia 1949 r.i do osób uro-i niższydzonych po 31 grudnia1948 r., które warunki nabycia prawa speł-niły do 31 grudnia 2008 r. Nowy system emerytalny przewiduje tylko jedenpoziom wieku emerytalnego: 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.Nie jest natomiast wiekiem emerytalnym wiek 70 lat26 dla samodzielnych pra-cowników nauki i sędziów Sądu Najwyższego.Jest to wiek, w którym następujerozwiązanie stosunku pracy z mocy ustawy.Wiek emerytalny dla tych osób wy-nosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.4.1.Przesłanki ustalaniawieku emerytalnegoUjmowanie ryzyka emerytalnego jako przyzwolenia na zaprzestanie pracy za-robkowej po osiągnięciu określonego wieku wymaga uwzględnienia wielu ele-mentów, które ze społecznego punktu widzenia uzasadniają ustalenie tego wiekuna danym poziomie.Określając zatem wiek emerytalny, powinno się z jednej strony uwzględniaćbiologiczne uwarunkowania procesu starzenia się organizmu, rozwój higienyi medycyny, a tym samym wydłużanie się życia ludzkiego i przesuwanie grani-cy witalności w górę , z drugiej zaś strony związane z postępem cywilizacjinaturalne dążenie do skracania globalnego czasu udziału w społecznym procesiepracy poprzez przesunięcie w dół granicy wieku, od którego można ten udziałuznać już za dokonany.Należy również uwzględnić uwarunkowania techniczne powodujące mniejszewydatkowanie energii wobec coraz lepszych, w związku z postępem technicz-nym i automatyzacją, warunków wykonywania pracy, jak również kwestie natu-ry ekonomiczno-demograficznej, na które składają się przede wszystkim rozwójuprzemysłowienia kraju i podaż siły roboczej.Z tego punktu widzenia określenie wieku, w którym może nastąpić realizacjaspołecznego przyzwolenia, nie jest łatwe, ponieważ wymaga uwzględnienia wieluprzesłanek.Należą do nich:25Niższy wiek emerytalny należy odróżniać od tzw.wcześniejszej emerytury (zob.dalej).26Nazywany potocznie wiekiem emerytalnym podwyższonym. 246 XVIII.Ryzyko emerytalne1) zabezpieczenie środków utrzymania,2) wysługa,3) zatrudnienie,4) koszty27.W praktyce w poszczególnych systemach ubezpieczenia społecznego wiekemerytalny jest ustalany z większym lub mniejszym uwzględnieniem wszystkichwyżej wymienionych przesłanek.Najczęściej jednak ustalenia takie odbywają siębez gruntownej analizy i kalkulacji, jedynie jako rezultat różnych układów siłspołecznych, w pewnej mierze nawet konwencji i naśladownictwa.Ad 1) Główną funkcją ubezpieczenia społecznego jest zapewnie-przesłankanie środków utrzymania w razie niezdolności do zarobkowania.Jak-zabezpieczeniakolwiek wszyscy ludzie, którzy dożywają starości, tracą w zasadzieśrodkówzdolność do zarobkowania, nie tracą jej jednakże w tym samymutrzymaniawieku.Jeśli jednak się nie chce zredukować ubezpieczenia na sta-rość do ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa, należy ustalić jakąś granicęwspólną dla wszystkich uprawnionych.W myśl zalecenia Konferencji Międzyna-rodowej Organizacji Pracy z 1944 r.o zagwarantowaniu środków egzystencji gra-nicę tę powinien wyznaczać wiek, w którym jednostki stają się przeważnie nie-zdolne do normalnie wydajnej pracy, choroby związane z wiekiem dają się mocnoodczuwać i występują trudności w uzyskaniu pracy, grożące trwałym bezrobo-ciem.Ta przesłanka przemawiałaby zatem za względnie wysokim wiekiem eme-rytalnym
[ Pobierz całość w formacie PDF ]