Leon Donna mierć w La Fenice (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Musitakże pilnować, żeby orkiestra nie grała zbyt głośno, żebycrescenda narastały i tworzyły dramatyczne efekty, a jedno-cześnie nie zagłuszały śpiewaków.Kiedy tak się zdarzy, dyry-gent może uciszyć muzyków, wykonując gest ręką lub przy-kładając palec do ust. Profesor pokazał ten gest, który Bru-netti zauważył na wielu koncertach i przedstawieniach opero-wych. I w każdej chwili musi nad wszystkim panować: nadchórem, śpiewakami, orkiestrą utrzymywać między nimidoskonałą harmonię.Jeśli nie potrafi tego zrobić, całe przed-stawienie się rozsypuje publiczność słyszy poszczególneelementy, a nie całość, którą stanowi opera.175 A jak było tamtego wieczoru, kiedy umarł maestro? Nie panował nad całością.Chwilami orkiestra grała takgłośno, że nie słyszałem śpiewaków i jestem przekonany, żei oni nie słyszeli się nawzajem.Były też takie chwile, gdyorkiestra grała za szybko i śpiewacy z trudem nadążali za mu-zykami.Albo na odwrót. Czy ktoś na sali zdawał sobie z tego sprawę, profesorze?Rezzonico uniósł brwi i prychnął z niesmakiem. Nie wiem, jak dobrze zna pan wenecką publiczność,commissario, ale w najbardziej pochlebnych słowach możnapowiedzieć, że to efekciarze.Nie chodzą do opery po to, żebyposłuchać muzyki czy pięknego śpiewu.Idą tam, żeby popisaćsię nowymi strojami i pokazać się znajomym, którzy przyszli ztych samych co oni powodów.Gdyby pan ściągnął jakąś kape-lę z miasteczka na Sycylii, posadził ją w kanale dla orkiestry ikazał jej grać, nikt na widowni nie zauważyłby różnicy.Gwa-rancją sukcesu przedstawienia są bogate kostiumy i wystawnascenografia.Jeśli gramy współczesną operę albo zapraszamyzagranicznych śpiewaków, możemy mieć pewność, że zrobi-my klapę. Profesor uprzytomnił sobie, że wygłasza przemo-wę, zniżył więc głos i dodał: Wracając do pańskiego pytania:wątpię, czy wiele osób na sali zdawało sobie sprawę z tego, cosię dzieje. A krytycy?Profesor znowu prychnął. Wyłączając Narcisa, który pisze dla La Repubblica ,żaden z nich nie ma wykształcenia muzycznego.Niektórzychodzą tylko na próby, a potem piszą recenzje.Są i tacy, któ-rzy nawet nie potrafią czytać nut.Nie są w stanie wydać żad-nego osądu.176 Co pana zdaniem mogło być przyczyną niepowodzeniaWellauera, jeśli można tak to nazwać? Cokolwiek.Zły dzień.Był już przecież starym człowie-kiem.Może był przygnębiony czymś, co się zdarzyło przedprzedstawieniem.Albo może zabrzmi to śmiesznie miałniestrawność.Powody mogły być rozmaite, ale jasne jest to,że tamtego wieczoru nie panował nad muzyką.Wymknęła musię, muzycy robili to, co chcieli, a śpiewacy starali się podążaćza nimi.Dyrygent nie panował nad sytuacją. Czy zauważył pan coś jeszcze, profesorze? W związku z muzyką? Tak, albo cokolwiek innego.Rezzonico zamyślił się, tym razem splatając ręce na brzu-chu.W końcu powiedział: To zapewne zabrzmi dziwnie.Dla mnie samego brzmi todziwnie, ponieważ nie wiem, dlaczego nasuwa mi się takieprzypuszczenie.Sądzę jednak, że on wiedział. Słucham? Sądzę, że Wellauer wiedział. O tym, co się dzieje? O tym, że nie panuje nad muzyką? Tak. Na jakiej podstawie tak pan twierdzi, profesorze? W drugim akcie jest scena, kiedy Germont błaga Violet-tę, żeby wyrzekła się Alfreda. Profesor obrzucił spojrzeniemBrunettiego, chcąc się zorientować, czy zna treść opery.Ko-misarz kiwnął głową i profesor kontynuował: Po tej sceniezawsze padają gromkie brawa, zwłaszcza gdy śpiewacy są takdobrzy jak Dardi i Petrelli.Zpiewacy byli dobrzy, więc nastą-piła długa owacja.Wtedy przyglądałem się Wellauerowi.177Położył pałeczkę na pulpicie, a ja miałem osobliwe wrażenie,że chce odejść stamtąd, po prostu zejść z podium i wyjść.Mo-że to widziałem, a może wyobraziłem sobie, ale wydawało misię, że już zamierzał zrobić krok, gdy ucichły brawa i pierwsiskrzypkowie unieśli smyczki.Przedstawienie trwało dalej, alewciąż mam wrażenie, że gdyby nie zauważył ruchu muzyków,po prostu odszedłby stamtąd. Czy spostrzegł to ktoś jeszcze? Nie wiem.Ludzie, z którymi rozmawiałem, nie mieliochoty wypowiadać się o przedstawieniu, a jeśli już coś po-wiedzieli, to z ogromną ostrożnością.Siedziałem w pierwszymrzędzie loży, po lewej stronie, więc dobrze go widziałem.Są-dzę, że wszyscy patrzyli na śpiewaków.Potem, gdy ogłoszo-no, że nie może prowadzić spektaklu, przypuszczałem, że miałjakiś atak.Ale nie przyszło mi do głowy, że został zabity. Co mówili ci ludzie, z którymi pan rozmawiał? Jak już wspomniałem, wypowiadali się w wymijającysposób.Wiedzieli, że nie żyje, i unikali krytycznych wobecniego opinii.Ale parę osób z konserwatorium podzielało mojezdanie: byli rozczarowani przedstawieniem.To wszystko, comówili. Czytałem pana artykuł o nim.Wyrażał się pan bardzopochlebnie. Był jednym z największych muzyków tego wieku.Byłgeniuszem. Nie wspomniał pan o jego ostatnim występie. Nie można dyskwalifikować człowieka za to, że przytra-fił mu się jeden zły dzień, commissario, zwłaszcza gdy ma zasobą tak wspaniałą karierę.178 Tak, oczywiście.Jeden zły dzień czy jeden zły uczyneknie przekreśla całego dorobku. Otóż to przytaknął profesor i skierował swą uwagę nadwie młode kobiety, które weszły do pokoju, niosąc plik nut.Pan wybaczy, commissario, ale schodzą się moi studenci iwkrótce rozpoczynam zajęcia. Naturalnie, professore. Brunetti wstał i wyciągnął rę-kę. Bardzo dziękuję, że poświęcił mi pan swój czas i okazałpomoc.Profesor wymamrotał coś w odpowiedzi, już zajęty studen-tami.Brunetti opuścił pokój i wyszedł szerokimi schodami naCampo San Stefano.Często przechodził przez ten plac i znał nie tylko ludzi,którzy tu pracowali w barach i sklepach ale także psy,które wałęsały się tu czy bawiły.W bladym słońcu wylegiwałsię różowo-biały buldog, którego spłaszczony pysk zawszewprawiał Brunettiego w niepokój.Opodal kręciło się też dzi-waczne chińskie stworzenie, które kiedyś wyglądało jak bez-kształtna masa futra, a wyrosło na zwierzę wyjątkowej brzydo-ty.Przed sklepem z ceramiką rozwalił się czarny kundel, którypotrafił przez cały dzień leżeć tam tak nieruchomo, że ludziesądzili, iż jest jednym z przedmiotów wystawionych na sprze-daż.Brunetti miał ochotę wypić kawę w Caff� Paolin.Stolikistały jeszcze na zewnątrz, ale siedzieli przy nich wyłączniecudzoziemcy, którzy koniecznie chcieli sobie wmówić, że jestdość ciepło, żeby na świeżym powietrzu wypić cappuccino.Rozsądni ludzie wchodzili do środka.Brunetti wymienił pozdrowienia z barmanem, który miałdość taktu, by nie pytać o postępy w śledztwie.W mieście, w179którym trudno utrzymać cokolwiek w tajemnicy, ludzie rozwi-jają w sobie umiejętność, by nie zadawać bezpośrednich pytańi nie komentować spraw nienależących do codziennych wyda-rzeń.Brunetti miał pewność, że niezależnie od tego, jak długobędzie ciągnęło się śledztwo, żaden barman, kioskarz czy ka-sjer w banku nie zagadnie go o tę sprawę.Wypiwszy jednym haustem kawę z ekspresu, poczuł chęćdo działania.Wcale nie miał ochoty na lunch, jak otaczającygo ludzie, którzy w pośpiechu zmierzali do restauracji i barów [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki